Melkfabriek in de kippenstallen Van Deurzen?
Deze pagina gaat over de ontwikkelingen sinds april 2017. Voor meer informatie over de megastallen van de voormalige eigenaar Van Deurzen en alle perikelen die zich daar sinds 1996 tot april 2017 hebben afgespeeld, verwijzen we naar de pagina Van Deurzen op deze website.
Medio 2021 kwam het bericht dat het plan voor een melkfabriek is ingetrokken en de locatie verkocht aan een projectontwikkelaar. Wordt vervolgd.
(14 januari 2022)
Nog even over de intentieovereenkomst (juni 2019)
In juni 2019 stuurde het college een informatienota naar de gemeenteraad waarin ze meedeelt een intentieovereenkomst met Kees Koolen te hebben gesloten. Doel daarvan is de haalbaarheid van het plan tot vestiging van een melkfabriek op de locatie van de kippenfarm nader te onderzoeken. De intentieovereenkomst zelf werd geheim gehouden, alleen raadsleden mochten hem inzien op het gemeentehuis.
Met een beroep op de Wet Open Overheid (opvolger van de WOB) is dit stuk bij de gemeente opgevraagd en keurig binnen de wettelijke termijn verstrekt (hoe anders in het fietspad spoorkuil dossier waarin de WMG zelfs na een jaar nog niet alle stukken had). De vraag is wat er nu zo geheim aan moest worden gehouden. De inhoud van de intentieovereenkomst was al grotendeels toegelicht in de informatienota. De max. productiecapaciteit (54.900 ton/jaar) en streefpercentage lokale melkverwerking (25%) zijn op verzoek van de ondernemer zwartgemaakt in het stuk. Vreemd, want deze gegevens staan gewoon in de informatienota en bovendien zijn ze niet te beschouwen als vertrouwelijke bedrijfsgegevens die niet openbaar behoeven te worden gemaakt. Hier had de WOO-ambtenaar iets kritischer mogen zijn.
Dat streefcijfer van 25% lokale melkverwerking blijft overigens verbazen, want dat gaat over een volstrekt ander zuivelproces (verse zuivel) dan het maken van gecondenseerde melk voor exportmarkten. Het lijkt ons zeer ongeloofwaardig dat dit voor Kees Koolen een serieuze optie was.
(21 juni 2021, met updates)
Locatie verkocht, melkfabriek van de baan
Volgens berichten in De Gelderlander is het 4 ha grote perceel met daarop de leegstaande kippenfarm aan de Dennenkamp verkocht aan een projectontwikkelaar die ook de voormalige voetbalvelden van Achilles heeft gekocht. Woordvoerder Schiphorst bevestigt namens Kees Koolen dat het plan voor een melkfabriek hier van de baan is. Dit is in ieder geval goed nieuws. Minder geslaagd is dat ook de nieuwe eigenaar dreigt de stallen met kippen te laten vullen wanneer zijn woningbouwplan niet door kan gaan. Een vorm van chantage waar eerder een deel van de lokale politiek gevoelig voor is gebleken ('alles beter dan kippen'). Enige nuancering is op zijn plaats: we hebben het hier over een zwaar verouderd stallencomplex dat zonder forse investeringen niet voldoet aan de huidige wettelijke eisen.
Update 18 juni 2022: Op 25 januari 2022 heeft het college ingestemd met een principeverzoek voor het tijdelijk gebruiken van de inpandige ruimte van het gebouw voor laagdynamische opslag (caravan- en botenstalling) voor een periode van 5 jaar. Zie de memo die naar de raad is gestuurd.
Update 1 oktober 2022: Inmiddels is de vergunning verleend voor de tijdelijke caravan- en botenstalling in de leegstaande stallen. Wat opvalt is dat de vergunning is verleend aan Dutch Dairy Products, de voormalige eigenaar van de stallen. De huidige eigenaar is Ontwikkelingsbedrijf Nieuw Groesbeek B.V., gevestigd te Zevenhuizen. Deze BV is opgericht net voor de overdracht van het onroerend goed aan de Dennenkamp.
(21 december 2020)
Koolen en de Van Bakels
Een journalist zocht uit hoe de agrarische belangen van Koolen steeds meer verknoopt raken met die van van de familie Van Bakel die in Vredepeel het grootste melkveebedrijf (2250 koeien) van Nederland runt. Terwijl de melkfabriek zich van een groen sausje probeert te voorzien, wordt duidelijk dat dit plan niets met werkelijke duurzaamheid te maken heeft. Het artikel is hier te lezen op de website foodagribusiness.nl.
Koolen werkt in zijn Braziliaanse mega-melkveehouderijplan al samen met de beruchte Willy van Bakel, de emigratiebemiddelaar aan wie tientallen Nederlandse melkveeboeren hun bedrijf verkochten waarna hij voor hen een nieuw bedrijf in de VS zou stichten. Een aantal daarvan heeft niet geleverd gekregen en is zijn geld kwijt.
Maar nu blijken de banden met de Van Bakels nog hechter te zijn. Er groeit een kluwen van bv's die onderling weer met elkaar zaken doen of verknoopt zijn. Groeien en grootschaligheid zijn troef. Ondertussen wordt gesuggereerd dat de geplande melkfabriek in Groesbeek vooral ingezet gaat worden op streekzuivel die - hiep hiep hoera - met elektrische busjes bij de klant gaat worden afgeleverd. Te hopen is dat de gemeente zich voldoende realiseert met wie men in zee gaat.
(4 augustus 2020)
Stroomvreter
Hoe het gemeentebestuur erbij komt dat de beoogde melkfabriek 'een toonbeeld van duurzaamheid' zou zijn, is ons een raadsel. Het wordt namelijk een grote stroomvreter. Dat liet inspreker Henk Smit zien in zijn presentatie tijdens de raadsvergadering van 9 juli 2020. Het electriciteitsgebruik van de fabriek, waar lang houdbare UHT-melk voor de export moet gaan worden geproduceerd, is even groot als dat van alle 35.000 inwoners van de gemeente Berg en Dal bij elkaar! Volgens de duurzaamheidsambities van de gemeente moet de benodigde energie hiervoor binnen het grondgebied van Berg en Dal opgewekt gaan worden. Het komt neer op ca. 45 ha zonnevelden. Een extra aanslag dus op ons waardevolle landschap.
(7 juli 2020)
Beantwoording raadsvragen
In de beantwoording van raadsvragen van partij Voor Berg en Dal d.d. 1 juli 2020 krijgt de gemeenteraad voor het eerst in het openbaar informatie van het college over de stand van zaken rond het plan melkfabriek. Dat is ruim een jaar nadat het gemeentebestuur een intentieovereenkomst met de ontwikkelaar heeft gesloten. En nu blijkt alles al bijna rond te zijn. Alleen de gemeenteraad moet nog even ja knikken. Uiteraard blijft er gedreigd worden met de kippenfarm die weer actief zou worden wanneer de melkfabriek niet doorgaat. Een vorm van chantage waarvoor het openbaar bestuur niet zou moeten buigen.
(13 juni 2020, update 17 juni 2020)
Een raadsbesluit erdoorheen jagen?
'Een toonbeeld van duurzaamheid', zo kwalificeert het college de geplande melkfabriek van Kees Koolen in de leegstaande kippenfarm aan de Dennenkamp, in het collegebesluit van 2 juni 2020. Tja, was het niet Kees Koolen die in een interview (Volkskrant, 5 april 2019) zich liet ontvallen dat je hier in Nederland de overheid best voor de gek kunt houden? Lees dit interview als u de man wilt leren kennen. In de fabriek moet melk worden verwerkt tot lang houdbare UHT-melk voor de export. Passend daarbij heeft Koolen in de afgelopen tijd 2 grote melkveebedrijven in Gelderland gekocht met 369 resp. 550 koeien, om daar alsnog zijn plannen voor embryokweek voor zijn Braziliaanse megaproject te realiseren. Dit is niet bepaald ons idee van duurzaamheid. De gangbare en grootschalige melkveehouderij is wereldwijd en ook in Nederland immers een grote bron van milieuproblemen geworden. Denk bijv. aan ontbossing t.b.v. teelt van veevoergewassen, verlies van biodiversiteit en het stikstofprobleem.
In het genoemde collegebesluit staat dat het college heeft besloten dat er geen milieu-effectrapportage (mer) nodig is, en dat men de raad gaat voorstellen om een zgn. coordinatiebesluit op grond van artikel 3.30 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening te nemen. Dat betekent dat alle benodigde besluiten in 1 procedure worden vervat waarbij dus ook slechts 1 keer de gelegenheid is voor bezwaarmakers om bezwaar te maken. Bovendien moet een evt. ingesteld beroep tegen de besluiten binnen een half jaar door de Raad van State worden behandeld. Het ambtelijk voorstel voor het collegebesluit dateert van 2 januari 2020; daarvoor is dus al de procedure m.b.t. het mer-beoordelingsbesluit doorlopen. De inhoud van het besluit en de onderliggende notitie van de initiatiefnemer zijn al die tijd nog niet bekend gemaakt. Het gemeentebestuur kiest er kennelijk voor de kaarten tegen de borst te houden.
Update d.d. 17 juni 2020: we hebben de 2 bijlagen bij het collegebesluit opgevraagd, nl. de mer-aanmeldingsnotitie (definitieve versie d.d. 1 april 2020) en een memorandum van de ODRN d.d. 20 april 2020 met een mer-beoordeling op milieuaspecten. De 11 bijlagen (o.a. bodemonderzoek, flora en fauna, landschappelijke inpassing) bij de mer-aanmeldingsnotitie zijn hier als zip-bestand te downloaden.
Nog iets dat opvalt aan de tekst van het collegebesluit is deze zin: 'Op 27 september 2018 heeft de gemeenteraad in meerderheid besloten om de locatie te her ontwikkelen tot een melk verwerkend bedrijf.' Maar deze carte blanche heeft de raad niet afgegeven op 27 september 2018. Misschien begrijpen wij het verkeerd, maar in het raadsverslag op pag. 22 staat het raadsbesluit zo geformuleerd: 'De raad gaat na hoofdelijke stemming akkoord met het voorstel de voorkeur uit te spreken voor herontwikkeling van de planlocatie Dennenkamp 1b voor de functie melkfabriek en legt de eigenaar de vraag voor of en onder welke voorwaarden hij bereid is de haalbaarheid van het gebruik als melkfabriek te onderzoeken.' Hiervan heeft nog geen enkele terugkoppeling in het openbaar plaatsgevonden. In de aanstaande raadsvergadering van 9 juli a.s. wordt de raad echter al wel gevraagd in te stemmen met het voorstel voor de te volgen goedkeuringsprocedure, nl. toepassing van de coordinatieregeling.
(4 juni 2020)
Tegen afspraken in geen zonnepanelen op het dak, maar zonneveld op de grond
Het is bijna een jaar stil geweest rond het plan van Koolen om een melkfabriek te beginnen in de leegstaande kippenfarm aan de Dennenkamp. Tot medio mei, toen bleek dat het college op 6 mei 2020 een besluit heeft genomen op een principeverzoek van Koolen voor een vergunning voor het plaatsen van zonnepanelen op ca. 2 ha grond bij de voormalige kippenfarm. Omdat er haast geboden zou zijn, wil men gebruik maken van de kruimelgevallenregeling waarbij voor max. 10 jaar mag worden afgeweken van het bestemmingsplan. Hier zijn wel een paar vraagtekens bij te zetten.
In de (geheime) intentieovereenkomst die de gemeente op 14 mei 2019 met Koolen heeft gesloten, met als doel de haalbaarheid van het plan melkfabriek te onderzoeken, is afgesproken dat het dak van het gebouw 'in elk geval' gebruikt wordt voor het plaatsen van zonnepanelen. Dat staat te lezen in de inspraakreactie d.d. 23 juli 2019 van de adviseur van Koolen op de concept ruimtelijke visie duurzame enerigeopwekking. In dat jaar heeft Dutch Dairy Products BV ruim 1,5 miljoen euro (totaal voor 15 jaar) SDE-subsidie van het rijk toegezegd gekregen voor ruim 1,5 MWp zonnepanelen in daksystemen. Voor die categorie hoeft bij plaatsing op bestaande gebouwen geen omgevingsvergunning te worden overhandigd bij de subsidieaanvraag. Uit het collegebesluit van 6 mei 2020 blijkt nu opeens dat het 'technisch' niet mogelijk zou zijn om zonnepanelen op het dak te plaatsen. In plaats daarvan wil Koolen een zonneveld op het nabijgelegen perceel inrichten, kennelijk hoopt hij zijn SDE-subsidie om te katten naar deze categorie, want de eindigheid van de subsidietoezegging (binnen 3 jaar realiseren) wordt als argument gebruikt om te kiezen voor de kruimelgevallenregeling. Bij SDE-subsidieaanvragen voor zonnepanelen op land moet wel een onherroepelijke omgevingsvergunning worden overlegd. Koolen heeft zich op deze manier dus snel verzekerd van SDE-subsidie, de benodigde vergunning wordt er kennelijk later wel bij geleverd. En de gemeente gaat er in mee.
Dan de gekozen vergunningsprocedure. Terwijl de adviseur van Koolen in de hierboven genoemde inspraakreactie op de concept energievisie nog aangeeft dat een termijn van 10 of 15 jaar voor zonnepanelen 'niet reeel' is en 'geen haalbare businesscase', wil DDP nu wel een omgevingsvergunning voor het tijdelijk (10 jaar) afwijken van het bestemmingsplan aanvragen. Door een uitspraak van de Raad van State is die procedure mogelijk geworden voor zonneparken, ook als men helemaal niet de intentie heeft om ze al na 10 jaar op te ruimen. Het voordeel voor de initiatiefnemer is dat de procedure sneller verloopt (er wordt direct een besluit gepubliceerd, geen ter inzage legging van een ontwerp-besluit) en een iets lichtere toetsing bevat, men krijgt dus gemakkelijker een vergunning. En ook hierin gaat de gemeente mee. Terwijl de aanleg van zonnevelden op land een enorme landschappelijke impact kan hebben.
De vraag is trouwens of Koolen zijn zonnepanelen wel gaat aanleggen als de melkfabriek niet doorgaat, en welk belang er dan eigenlijk mee gediend wordt om nu voor deze snelle procedure te kiezen.
(24 juni 2019)
Gemeente sluit intentieovereenkomst met Kees Koolen
Het gemeentebestuur heeft een informatienota naar de raad gestuurd waarin ze meedeelt een intentieovereenkomst met Kees Koolen te hebben gesloten. Doel daarvan is de haalbaarheid van het plan tot vestiging van een melkfabriek op de locatie van de kippenfarm nader te onderzoeken. Raadsleden mogen de intentieovereenkomst inzien, maar voor ons gewone burgers wordt de tekst geheim gehouden.
Het is te hopen dat het gemeentebestuur is opgewassen tegen hun samenwerkingspartner. We citeren uit een interview in de Volkskrant (5 april 2019) waarin hij zich liet ontvallen: "Nee, dan China. Daar hebben ze een visie, zegt Koolen. De procedures zijn sneller, bovendien sturen ze daar mensen op je af die écht bekwaam zijn. Hier kun je de overheid best voor de gek houden, dat lukt je in China of Brazilië niet." Lees dit onthullende interview als je wilt weten met wie de gemeente nu zaken gaat doen.
Zie bijv. het debacle met Lithium Werks in Enschede dat onder druk van topman Kees Koolen 7,5 miljoen overheidssubsidie tegen aangepaste voorwaarden kreeg overgemaakt; vier maanden later trok Koolen de stekker eruit (vanwege het gebrek aan investeerders) en is het de vraag of het geld ooit terugkomt.
Eerder joeg hij de hele buurt van Wichmond tegen zich in het harnas met zijn plan voor een rundveebedrijf met 1.450 koeien en het dreigen met een megastal met 10.000 varkens indien het plan niet zou worden geaccepteerd. Dat herkennen we hier in Groesbeek ook: het onophoudelijk blijven dreigen met herstart van het mega-kippenbedrijf. We vragen ons trouwens af hoeveel zin Koolen nog in dit project(je) heeft nu zijn Braziliaanse plannen om de grootste melkveeboer ter wereld te worden voorlopig in de ijskast zijn gezet, o.a. door het gebrek aan investeerders.
(26 februari 2019)
Nieuwe poging om melkfabriek door te drukken
Schiphorst, de adviseur van Kees Koolen, heeft op 20 februari een persbericht uitgebracht over het besluit dat het bedrijf heeft genomen om de voorkeur te geven aan een melkfabriek boven een kippenfarm, op de locatie van de leegstaande kippenfarm aan de Dennenkamp, en dit plan verder uit te gaan werken. Dit kan voor niemand als een verrassing komen, aangezien Koolen geen kippenboer is en eerder de ambitie heeft uitgesproken om het grootste melkveebedrijf ter wereld te beginnen. Volgens hem is een enorme schaalvergroting in de landbouw nodig om de wereld te kunnen voeden. Natuur en landbouw blijven in die visie gescheiden. Of de lokale melkveehouderij en de ontwikkeling van natuurvriendelijke streekzuivel bij hem in goede handen zijn, valt dus te betwijfelen.
Het initiatief van een aantal burgers om de landbouw in de Ooijpolder natuurvriendelijker te maken past in de huidige trend van het zoeken naar natuurinclusieve landbouw. Hoe sympathiek ook, op dit moment is het niet meer dan een idee dat met stakeholders o.a. melkveehouders besproken wordt. Over de mogelijke haalbaarheid en practische uitwerking is nog niets te zeggen. Wat ons betreft kan dit initiatief dan ook geen reden zijn om nu wel in te stemmen met het omkatten van agrarische grond in bedrijventerrein.
(24 januari 2019)
Besluit van de ondernemer ophanden?
Op 19 december 2018 heeft Schiphorst, de adviseur van Koolen, een memo naar de gemeenteraad gestuurd. Deze staat als ingekomen stuk (ter kennisgeving) geagendeerd voor de raadsvergadering van 31 januari 2019. In de memo staat dat Koolen voornemens is begin 2019 een keuze te maken tussen kippen of melk. De keuze zal o.a. afhangen van de reacties op de memo en op een artikel dat in De Gelderlander heeft gestaan, in combinatie met het beeld dat men zich tot nu toe heeft gevormd, o.a. op basis van gesprekken met omwonenden. Schiphorst spreekt van een dilemma en hij vreest de 'emoties en besluiteloosheid' van de gemeenteraad. Het zijn verwijten die niet terecht zijn. Het is flauw om het argument van de tegenstanders van een melkfabriek, die allemaal stellen dat industrie gewoon thuishoort op een industrieterrein (= normale ruimtelijke ordening in Nederland) te betitelen als emotie. De meningen in de gemeenteraad zijn vooralsnog ca. 50/50 verdeeld, maar daarmee is de gemeenteraad niet weg te zetten als besluiteloos. Want het is niet aan de gemeenteraad om met een plan of oplossing te komen, maar aan de ondernemer.
Er is ook een gesprek van Schiphorst met de WMG geweest: wij zijn en blijven tegenstander van zowel een melkfabriek als een grootschalige kippenfarm.
(28 september 2018, update raadsstukken toegevoegd)
Wat gaat de ondernemer doen?
Nadat de raad zich bij meerderheid (13/10) in december 2017 niet wilde committeren aan het voorstel van het college om de leegstaande kippenfarm om te katten naar een melkfabriek, was er op 27 september jl. wel een krappe meerderheid (12/11) die de voorkeur uitsprak voor de optie melkfabriek. Dit komt door de draai van de PvdA-fractie die eerst tegen stemde en nu voor is, zij het onder voorwaarden. In het raadsverslag (pag. 16-22) kunt u de discussie nalezen.
De volgende stukken stonden op de agenda:
Aangepast raadsvoorstel
Informatienota
Quick scan haalbaarheid Big Barn wonen
Milieucontourenkaart
Bedrijfseconomische analyse legkippenhouderij
Memo financiele verkenning carnavalsverenigingen
Bijlage bij memo carnavalsverenigingen
Vergelijking op milieu-aspecten
Overzicht van partijen en voorkeuren
Door Voor Berg en Dal werd een amendement ingediend met als strekking de mogelijke aankoop door de gemeente van het bedrijf te onderzoeken. Dit amendement is niet ter stemming gebracht omdat er tijdens de vergadering onvoldoende steun voor werd uitgesproken.
De vraag is wat ondernemer Kees Koolen hiermee gaat doen. Formeel heeft de raad nu een voorkeur uitgesproken voor herontwikkeling van de planlocatie voor de functie melkfabriek. Tevens is besloten de eigenaar de vraag voor te leggen of en onder welke voorwaarden hij bereid is om de haalbaarheid hiervan te onderzoeken.
Dit is dus iets anders dan de verklaring van geen bedenkingen die de gemeenteraad eind vorig jaar ter goedkeuring kreeg voorgelegd. Het uitspreken van een voorkeur betekent nog niet dat de raad gebonden is aan de uitkomst. Grote vraag is of de ondernemer zich door deze uitspraak en de magere meerderheid in de raad (met 1 stem) voldoende gesteund voelt om nu op eigen kosten zijn plan uit te werken. [Wij gaan er tenminste van uit dat dit op eigen kosten moet gaan gebeuren, en niet met gemeenschapsgeld.] Eerder is meegedeeld dat de ondernemer inmiddels zijn oog heeft laten vallen op een andere locatie elders in Nederland.
De WMG heeft zich op standpunt gesteld dat de functie van melkfabriek, een industriële bestemming, ongewenst is op deze locatie. Bedrijven horen thuis op een industrieterrein. Het ene probleem vervangen door het volgende, vinden wij een slechte oplossing. De WMG zal zich dan ook verzetten tegen dit plan.
Update: in de Volkskrant stond op 16 oktober een profiel van Kees Koolen n.a.v. zijn initiatief voor de oprichting van een grote batterijenfabriek in China. Daarin was o.a. het volgende te lezen: 'In 2014 richtte hij Agri Brasil mede op, dat in Brazilië megastallen opzette die hun eigen veevoer, sojabonen, in de buurt kweken. Het project liep echter flinke vertraging op en inmiddels houdt Koolen zich er niet meer mee bezig. ‘Ik ben iemand die na een afgerond project, zoals Booking.com, op zoek gaat naar nieuwe plekken’, zegt Koolen. ‘Dan raak ik altijd betrokken bij meer projecten en uiteindelijk eindig ik met een project dat ik echt aantrekkelijk vind. Nu wordt dat Lithium Werks.’'
Update: in januari 2019 werd bekend dat Koolen al weer uit de samenwerking met Lithium Werks is gestapt, omdat het niet lukte voldoende investeerders aan te trekken. Het aangekondigde plan voor een batterijenonderzoekscampus met maar liefst 2.000 banen in Enschede gaat niet door.
(7 juli 2018, aangevuld 25 september 2018)
Afwachten
Het blijft vooralsnog onduidelijk welke kant het opgaat met de leegstaande kippenfarm. Omdat er op 5 juli 2018 geen raadsbesluit lag, is de ondernemer nu vrij om zijn eigen koers met het stallencomplex te bepalen. Het gemeentebestuur had met de ondernemer afgesproken dat hij tot 5 juli zou wachten met verdere plannen, in afwachting van een besluit van de gemeenteraad over een alternatieve invulling van de kippenfarm. Het was echter niet de raad, maar een speciaal ingelaste bijeenkomst van het presidium dat op 5 juli besprak wat er moet gebeuren met het raadsvoorstel dat het college naar de raad heeft gestuurd. Besloten werd het voorstel en evt. nieuwe ontwikkelingen aan de orde te stellen tijdens de reguliere carrousel- en raadsvergadering in september. Wat betreft een bestemming als melkfabriek liggen de verhoudingen in de raad nog hetzelfde als eind december.
Update: Op 27 september 2018 buigt de gemeenteraad zich opnieuw over dit onderwerp, op verzoek van het college dat de raad in een aangepast raadsvoorstel (zie ook de bijbehorende informatienota) vraagt om een voorkeur uit te spreken voor een van de opties die nu op tafel liggen. Overigens zonder zich te binden aan de uitkomst, het is aan de ondernemer wat hij wil doen met de resultaten van van deze raadsbespreking.
(4 juli 2018)
Een doorslaggevende stem?
In de beantwoording van raadsvragen van de fractie van Sociaal Groesbeek geeft het gemeentebestuur haar visie op de uitslag van de stemming zoals die op 14 december 2017 in de raad plaatsvond over het voorstel om een intentieovereenkomst voor een melkfabriek aan te gaan. Het voorstel werd met 13 (van de 23) stemmen tegen verworpen; volgens het college waren er zes partijen (11 zetels toen, en ook nu samen 11) die zich duidelijk uitspraken, maar de PvdA die ook tegenstemde, zou zich niet duidelijk tegen deze omzetting naar melkfabriek hebben uitgesproken: 'opstelling afhankelijk van ontsluiting' zo schrijft het college. Naar onze indruk heeft de PvdA-fractie toch wel meer tegengeworpen tijdens de behandeling van het voorstel. Zie ook het verslag dat toenmalig fractieleider Thieu Hoeken op 19 december op de website van de PvdA Berg en Dal plaatste: 'Onze fractie had zogenaamd de doorslaggevende stem. Na veel overleg met de gemeentelijke afdeling, de WMG, Groen Links en spontane adviseurs hebben wij tegengestemd, omdat we geen garanties konden krijgen over een drietal eisen aan de voorliggende intentieovereenkomst:
1. Garantie van een goede verkeersafwikkeling (via Wylerbaan), 2. Garantie van goede inpassing in het landschap, 3. Garantie dat het bedrijf NOOIT kan worden uitgebreid. Wij verzochten het college het voorstel terug te nemen en in februari te komen met garanties.' aldus de PvdA. Die garanties zijn niet gekomen. Begrijpelijk, want NIEMAND kan garanderen dat het bedrijf nooit kan worden uitgebreid. Daar gaat namelijk de op dat moment zittende raad over.
(28 juni 2018, aangevuld 3 juli 2018)
Het blijft een hoofdpijndossier
Op 5 juli a.s. staat de toekomst van de kippenfarm opnieuw op de agenda van de gemeenteraad. [Update: het onderwerp is van de agenda gehaald, nadat de wethouder op 28 juni een toelichting op het raadsvoorstel heeft gegeven. In plaats daarvan vindt voorafgaand aan de raadsvergadering een speciale bijeenkomst van het presidium plaats om te bepalen wat er procedureel met het raadsvoorstel moet gebeuren: terug naar het college, of behandelen in een latere carroussel en/of raadsvergadering.]
Omdat er een geldige milieuvergunning uit 2009 is - weliswaar niet meer te gebruiken want het betreft een vergunning voor de sinds 2012 verboden kooihuisvesting - blijven de kippen als een zwaard van Damocles boven de discussie hangen. Want niemand wil kippen! De vraag is of Koolen eigenlijk zelf wel kippen wil, hoewel zijn woordvoerder steeds aangeeft dat bij het uitblijven van een voor hem gunstige oplossing er kippen gaan worden gehouden. Er is namelijk een aanzienlijke investering in de stalinrichting nodig voor het houden van legkippen in volierehuisvesting (een soort scharrelstal in lagen waardoor er meer kippen per m2 kunnen worden geplaatst). Er staat nu alleen een stalgebouw met een verouderde inrichting, defecte bedrading (koperdraad gestolen) en verouderde ventilatie. Volgens het Handboek Kwantitatieve Informatie Veehouderij 2014-2015 (Universiteit Wageningen) kost de inrichting van een volierestal (excl. gebouw) ongeveer 28 euro per henplaats. In dit geval (220.000 kippen) praten we over een investering van 6,2 miljoen euro. Voor het houden van kippen zijn bovendien zgn. pluimveerechten nodig, dus die moeten ook worden aangeschaft (prijs afgelopen 12 maanden ca. 22 euro per kip) of gehuurd. Totale investering: 11 miljoen plus 1,2 miljoen voor het gebouw. Voeg daarbij dat de legkippensector niet beschouwd wordt als een erg winstgevende sector - het zijn vooral familiebedrijven met grotendeels eigen kapitaal - en wij vragen ons af of Koolen als investeerder daar enthousiast over is.
Wij hebben begrepen dat de gemeente een berekening heeft laten opstellen van alle kosten en baten van een kippenfarm, met als conclusie dat er een winstgevend bedrijf valt op te zetten. Daar kunnen vraagtekens bij worden gezet. Als de eierbusiness werkelijk zo lucratief is, zaten er allang kippen in. Nadat de gemeenteraad het plan melkfabriek heeft afgewezen, heeft de ondernemer begin januari 2018 een omgevingsvergunning aangevraagd voor een paar wijzigingen van de stallen t.b.v. pluimveehouderij. Die aanvraag is echter afgewezen, omdat hij de ontbrekende gegevens maar niet aanleverde. Er lijkt dus meer gedreigd te worden met een kippenstal dan dat er werkelijk stappen worden gezet om een nieuwe omgevingsvergunning voor het houden van kippen aan te vragen.
We zijn geen psychologen maar je kunt je best afvragen of Kees Koolen, opgegroeid op een melkveebedrijf in Noord-Brabant, rijk geworden in de internetbusiness, voortaan als ‘kippenboer’ door het leven wil gaan: het houden van pluimvee heeft in de agrifoodwereld immers een lagere status dan rundvee/melkkoeien. De ondernemer heeft een plan om het grootste melkveebedrijf ter wereld met 1 miljoen koeien te realiseren. Het is moeilijk voor te stellen dat zo’n man die graag groot en internationaal wil denken en dol is op ‘disruptive innovation’, zich in Groesbeek serieus bezig wil gaan houden met traditionele legkippen.
Uitkomsten thema-avond 29 mei 2018
Eind mei vond een bijeenkomst met de raadsfracties plaats over een mogelijke alternatieve invulling van de locatie. Gefaciliteerd door de provincie had het college met transitiedeskundigen om de tafel gezeten en gebrainstorm over andere opties. Van de twaalf ideeen waren drie kanshebbers overgebleven, aldus het college: 'Sport spot' een binnen-/buitensportgebeuren met accommodatie, 'Food village' een markthal met o.a. lokaal voedsel en 'Big barn' een woonconcept voor mensen met een ruimtevretende hobby. Aan de raadsfracties de vraag welke optie de voorkeur heeft. Als terugvalopties werden genoemd 1. legkippen, 2. melkfabriek (daar is ie weer!) en 3. stalling carnavalswagens dwz gemeente koopt locatie op).
De eigenaar (Kees Koolen) is ‘enthousiast’ over een alternatieve invulling, aldus zijn woordvoerder Schiphorst: het moet natuurlijk wel rendabel zijn en niet te lang duren, geen 10 jaar wachten op rendement op zijn investering. Een woonbestemming is de enige optie die in zijn ogen rendement kan opleveren, naast het plan melkfabriek dat tijdens de hele bijeenkomst bleef rondzweven als mogelijke optie. Desgevraagd gaf Schiphorst aan dat zijn voorkeur uitgaat naar (1) kippen, (2) melkfabriek en (3) wonen. Bij wonen ziet hij wel problemen ontstaan met de naburige melkveehouderij, De Linde en Achilles. Overigens zou Koolen bezig zijn met aankoop van een alternatieve locatie voor een melkfabriek.
Aan de aanwezige raadsfracties (GJS ontbrak) werd gevraagd aan te geven waar de voorkeur naar uit gaat. Alles nog informeel, zonder bindende afspraken of toezeggingen. Uit de beantwoording van de vragen werd duidelijk dat het gemeentebestuur op dit moment alleen wil faciliteren d.w.z. bestemmingsplan wijzigen etc., maar niet wil participeren in alternatieve plannen. Het is aan de ondernemer om een optie uit te werken en te realiseren. Het woonconcept en de food village hadden de voorkeur van de aanwezige raadsleden, een sportaccommodatie zag men minder zitten vanwege de aantrekkende verkeersbewegingen en concurrentie met bestaande (gemeentelijke) sportaccommodaties. CDA opperde een hotel voor het groeiend oorlogstoerisme, Groen Links deed de suggestie van een infocentrum voor duurzame energie, het wordt namelijk een hele kluif om de gemeente in 2050 volledig energieneutraal te hebben.
De verantwoordelijke wethouder Verheul concludeerde een voorzichtige voorkeur voor wonen. Niemand zit op kippen te wachten. Deze optie zal op korte termijn nader worden onderzocht, o.a. in overleg met WMG en omwonenden. Het ambtelijk overleg met de WMG heeft inmiddels plaatsgevonden.
(18 april 2018)
Wat gaat er gebeuren met het stallencomplex?
[Update: Op dinsdag 29 mei a.s. houdt de gemeenteraad een openbare informatieavond over de toekomst van de kippenfarm.]
Nadat de gemeenteraad in december niet is meegegaan in het plan van eigenaar en college om een melkfabriek te vestigen in de voormalige kippenstallen, heeft de eigenaar DDG (Dutch Dairy Genetics) aangekondigd verder te zullen gaan met de pluimveehouderij. In januari is daartoe een bouwaanvraag voor een buitenpandige luchtwasser en een lichtstraat ingediend bij de ODRN (Omgevingsdienst Regio Nijmegen die namens de gemeente vergunningen afhandelt). Op 8 maart 2018 heeft de gemeente bekend gemaakt deze aanvraag buiten behandeling te hebben gesteld, vanwege het niet aanleveren van ontbrekende gegevens.
Begin maart werd ook bekend dat het gemeentebestuur heeft overwogen de locatie op te kopen. In totaal gaat het om ca. 4 hectare waarvan ca. 1 ha stallen. Daarbij was het idee om de carnavalsverenigingen uit de nissenhutten bij de voormalige waterzuivering te laten verhuizen naar de stallen en op de vrijgekomen plek van de nissenhutten woningen te bouwen. Conclusie van het college was dat dit nu financieel niet haalbaar is; de kosten van aankoop van de locatie wegen bij lange na niet op tegen de mogelijke opbrengsten van woningbouw. Het is opvallend dat het college deze informatie naar buiten brengt; je zou toch enige discretie verwachten wanneer men serieus overweegt om onroerend goed op te kopen.
Op 9 maart heeft DDP (Dutch Dairy Products, een andere BV van Kees Koolen die kennelijk de exploitant gaat worden) een brief aan het college gestuurd, met afschrift aan de raad, met daarbij een zgn. Locatiecheck voor legkippen in volièrehuisvesting.
Bij het presidium (voorzitters raadsfracties) dat op 19 april bijeenkomt, ligt nu het voorstel om een (openbare) themaavond over de kippenfarm te houden.
(15 december 2017)
Meerderheid raad gaat niet mee met plan melkfabriek
De gemeenteraad heeft op 14 december 2017 niet ingestemd met het voorstel van het college om zich te committeren aan het plan voor vestiging van een melkfabriek in de sinds 2008 leegstaande kippenstallen van Van Deurzen. Het was de bedoeling van het college een intentieovereenkomst met initiatiefnemer Kees Koolen te sluiten en daarna samen met hem het plan uit te werken. In dat stadium zou het voor de raad moeilijker worden om nog tegen te stemmen. Ter onderbouwing van het voorstel waren er een ambtelijke notitie, een memo van DDP en een rapport van een adviesbureau waaruit zou moeten blijken dat er geen alternatieve locatie voor deze melkfabriek (wenselijk) is.
De tegenstemmers in de raad spraken zich vooral principieel uit tegen het omzetten van agrarische bestemming in bedrijventerrein. Een melkfabriek hoort thuis op een industrieterrein. Ook werd de toename van het vrachtverkeer als een groot probleem gezien.
De WMG is tevreden met de uitkomst van de raadsvergadering. Wij vinden dat een dergelijk ingrijpend plan eerst door de initiatiefnemer moet worden uitgewerkt, zonder verplichtingen voor de gemeente(raad).
Het is nu aan de eigenaar van het stallencomplex om zijn plannen wel of niet bij te stellen. Er is een kans op heropening van de intensieve veehouderij die volgens het bestemmingsplan is toegestaan. Het gemeentebestuur toonde zich het afgelopen jaar geen voorstander van het kippenbedrijf en zag hier veel liever een melkfabriek. Gerefereerd werd o.a. aan de overlast uit het verleden met Van Deurzen. Het is winst dat het college de kippenstal nu als een probleem benoemt. Een kritische benadering m.b.t toekomstige vergunningverlening, rekening houdend met de belangen van omwonenden en het milieu, zou dan ook consequent zijn.
Terzijde: na de brief van de WMG voelde de lokale ZLTO-afdeling zich kennelijk geprikkeld om een reactie te geven. De opmerking over soja verbaast ons. Het is een mythe dat soja slechts in het veevoer terechtkomt als restproduct van de voedingsindustrie. Sterker nog, de groei van het sojateeltareaal in Zuid-Amerika is met name te danken aan de toenemende vraag uit de veehouderij (varkens, kippen, rundvee). Naast ontbossing speelt daarbij ook nog dat voor het overgrote deel een genetisch gemodificeerde sojaboon wordt geteeld die resistent is tegen het herbicide Roundup, dit is de zgn. Roundup Ready soja. De grootschalige teelt gaat dus ook nog gepaard met veelvuldig gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. In Europa zijn deze sojarassen niet toegelaten, maar de sojabonen zelf zitten wel in ons veevoer. De Nederlandse zuivelsector verplicht sinds 2015 weliswaar de afname van zgn. verantwoorde soja, maar dit is een systeem dat geheel op certificatenhandel is gebaseerd. Het is fysiek dezelfde soja. Niet duurzaam dus.
(1 december 2017)
Te weinig info voor besluit over plan melkfabriek
De WMG heeft in een brief aan de raadsleden gevraagd om voorlopig niet in te stemmen met de intentieovereenkomst die het gemeentebestuur ter goedkeuring aan de raadsvergadering van 14 december heeft voorgelegd. Er is nog te veel onduidelijk, volgens ons zouden er eerst veel meer zaken uitgezocht moeten worden, voordat de gemeente samen met de ondernemer het plan voor de melkfabriek gaat uitwerken met als doel de fabriek te realiseren. Het risico is anders te groot dat de gemeente een nieuw probleem creeert bij het oplossen van een oud maar nog steeds actueel probleem, namelijk het pluimveebedrijf van voorheen Van Deurzen. In de carrouselvergadering (voorbereiding op raadsvergadering) van 30 november is het voorstel van het gemeentebestuur besproken. Een groot deel van de carrouselleden (goed voor bijna de helft van de raadszetels) gaf aan niet mee te gaan met het plan van gemeentebestuur en ondernemer. Een belangrijke reden daarvoor is de omzetting van agrarische grond in bedrijventerrein. Ook werden twijfels geuit over een goede verkeersafwikkeling. Wordt vervolgd in de raad van 14 december.
Het omkatten van agrarische grond naar industrieterrein is een kwestie die de hele regio Arnhem/Nijmegen aangaat, en ook de provincie Gelderland. Ook als men het eens is dat de omzetting nodig is om een lokaal probleem op te lossen, dan nog zal de ladder van duurzame verstedelijking moeten worden toegepast.
(14 november 2017)
Intentieovereenkomst gevraagd
Via de media (bron: deGroesbeek.nl) vernemen we dat de initiatiefnemer voor de melkfabriek het plan eerst wil voorleggen aan de raad voordat het verder wordt uitgewerkt. De reden daarvoor zou zijn dat een verdere uitwerking van de plannen behoorlijk wat kosten met zich mee gaat brengen. Omdat de raad besluit over het vaststellen van het bestemmingsplan, wil Dutch Dairy Products (lees: Kees Koolen) eerst weten hoe de raad denkt over de plannen. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van een intentieovereenkomst waar de raad zich op 14 december over uit gaat spreken. Die intentieovereenkomst legt afspraken over onderzoek naar de haalbaarheid van het plan vast. Het gaat dan onder ander om de ruimtelijke, maatschappelijke en financiële haalbaarheid. Als de partijen tot de conclusie komen dat het plan haalbaar is, wordt bij voorbaat afgesproken om deze in procedure te brengen. Daarmee raken DDP en de gemeente Berg en Dal steeds meer gebonden aan het plan. De vrijblijvendheid loopt stapsgewijs af, aldus de berichtgeving op de groesbeek.nl.
(25 mei 2017)
Een melkfabriek in plaats van kippen?
Op de informatieavond van 13 april hebben gemeente en initiatiefnemer Kees Koolen het plan toegelicht om in plaats van legkippen melk te gaan verwerken in het stallencomplex. De presentaties kunt u hier nog eens nalezen, inclusief info over de landschappelijke inpassing waar op de avond zelf geen tijd meer voor was. Van de gemeente ontvingen wij ook een verslag van de informatieavond.
In aansluiting op deze bijeenkomst heeft de WMG een aantal vragen aan de gemeente gesteld. Ook anderen hebben gereageerd. Van de gemeente ontvingen we vervolgens een beantwoording op deze vragen en reacties.
U kunt hier ook het artikel lezen dat is gepubliceerd in het Groesbeeks Milieujournaal 167/168 (mei 2017).
Gedeputeerde Staten van Gelderland heeft op 16 mei antwoord gegeven op vragen die vanuit Provinciale Staten waren gesteld over de eventuele komst van de melkfabriek.
(7 april 2017)
Nieuwe eigenaar, nieuwe plannen
We hebben uit het nieuws kunnen vernemen dat de nieuwe eigenaar van het (voormalig) kippenbedrijf plannen heeft om op deze locatie in het buitengebied een melkfabriek te beginnen. Op 13 april houdt de gemeente hierover een informatieavond. Een goed moment om de stand van zaken op te maken. In april 2016 is het bedrijf van Van Deurzen via een openbare veiling in handen gekomen van Dutch Dairy Genetics BV uit Vorden. Deze bv is eigendom van booking.com-miljonair Kees Koolen die zoals bekend plannen heeft verkondigd om het grootste melkveebedrijf ter wereld in Brazilie te beginnen. In Nederland heeft hij inmiddels veel commotie veroorzaakt met zijn plan voor een megastal met 1445 stuks rundvee in Wichmond, gemeente Bronckhorst. En nu is hij eigenaar van wat ooit de grootste legbatterij van Nederland was. De vraag is natuurlijk of ons dorp en het milieu iets opschiet met deze grootheidswaan(zin). Melkverwerking (en daarmee bedoelen we niet de zelfkazende boer) is een industriële activiteit die thuishoort op een bedrijventerrein en niet in het agrarisch buitengebied. De WMG wil eerst meer informatie, voordat zij een standpunt bepaalt.
Relevant is ook wat de huidige stand van zaken is m.b.t. de benodigde vergunningen voor een kippenbedrijf. In mei 2010 is er een milieuvergunning voor 232.000 legkippen (in traditionale kooihuisvesting/legbatterij, inmiddels verboden) verleend en onherroepelijk geworden. Er konden echter geen kippen worden gehouden, omdat er geen geldige Natuurbeschermingswetvergunning aanwezig was. Die is in 2015 verleend door de provincie; deze vergunning gaat over de ammoniakuitstoot en de gevolgen daarvan voor Natura2000-gebieden. Waar het voorheen niet mogelijk was om een vergunning te krijgen voor nieuwe activiteiten, omdat er al sprake was van flinke overbelasting van de natuur, kwamen er door de invoering van het salderingsprincipe wel mogelijkheden. Van Deurzen heeft daarvan gebruik gemaakt en 'ammoniak' gekocht van twee andere Groesbeekse bedrijven. Een van deze bedrijven was niet meer actief, maar de milieuvergunning was nog niet ingetrokken (de gemeente voert daarin helaas geen actief beleid). Het beroep dat tegen deze vergunningverlening is ingesteld bij de Raad van State, werd helaas afgewezen. Het rechtscollege oordeelde in haar uitspraak dat voldaan is aan de regels voor externe saldering.