Fietspad door de spoorkuil


Een slepend hoofdpijndossier
Maar nu dan toch licht aan het eind van de tunnel! In november 2014 is op bestuurlijk schimmige wijze een betonfietspad door de spoorkuil tussen Groesbeek en de Biesseltsebaan aangelegd. Wat volgde was (nog meer) onenigheid met de toezichthouder van de rijksoverheid en in 2017 een onderzoek van de gemeentelijke rekenkamercommissie, met ontluisterende conclusies. Gemeente en WMG legden het geschil in 2016 bij met een overeenkomst waaraan de gemeente zich niet meer wilde houden. En toen kregen we eind 2020 ook nog eens te horen dat de gemeente van plan is het fietspad twee keer zo breed te maken.

Lees hieronder de laatste stand van zaken

(6 augustus 2023)
Gemeente neemt eindelijk de noodzakelijke maatregelen
Aanstaand winterseizoen gaat de gemeente de reptielenschermen verlengen tot aan de Biesseltsebaan. Daarmee wordt tegemoet gekomen aan het jarenlange verzoek van de WMG om de reptielen in de spoorkuil beter te beschermen tegen het verkeer op het fietspad. Er worden nu teveel zandhagedissen doodgereden (in 2022 57 dieren). Bureau Waardenburg heeft vanaf 2017 onderzoek gedaan in de spoorkuil en komt nu in haar rapport over 2017-2022 tot de conclusie dat het niet goed gaat met de populatie zandhagedissen. Het grote aantal verkeersslachtoffers speelt daar waarschijnlijk een rol in. Verlenging van de schermen (met bijbehorende tunnels waardoor de dieren het fietspad veilig kunnen 'oversteken') is een van de maatregelen die het college neemt ter bescherming van de reptielen. Ook zal het leefgebied worden verbeterd door beheermaatregelen zoals door Bureau Waardenburg voorgesteld (bestrijding bosopslag en braam, antiverdrogingsmaatregelen om de struikhei op het noordelijk talud weer aan de gang te krijgen, bestrijding ruigte bij tunnel onder de Biesseltsebaan). De WMG heeft instemmend gereageerd op het besluit. Hiermee komt een einde aan jarenlang gesteggel!

(27 november 2022)
Wachten op rapportage Bureau Waardenburg
Het actieve reptielenseizoen 2022 zit er weer op. In april kwamen de meeste dieren uit hun winterrust, en rond eind september zijn ze weer in winterrust gegaan. Dagelijk is gemonitord op doodgereden dieren op het fietspad, zoals afgesproken in de overeenkomst uit 2016. De resultaten zullen worden meegenomen en geanalyseerd in de nog te verschijnen rapportage van Bureau Waardenburg dat zelf populatietellingen in de spoorkuil heeft uitgevoerd. Wordt vervolgd.

(7 april 2022)
Hoe staat het eigenlijk met de zandhagedis?
Op 5 april hadden we weer overleg met de gemeente over het grote aantal gesneuvelde reptielen op het fietspad door de spoorkuil. Vertrekkend wethouders Fleuren en Vissers schoven aan, evenals enkele ambtenaren. Zoals verwacht leverde dit weinig nieuws op. De WMG heeft gevraagd om meer detaillering van het populatieonderzoek naar de zandhagedis, omdat wij ons zorgen maken over de stand van de populatie. Dit onderzoek wordt ook dit jaar uitgevoerd door Bureau Waardenburg in opdracht van de gemeente. Op grond van tellingen vanaf 2020 maken de ecologen een schatting van de populatiegrootte. In 2018 is dit voor het laatst gedaan. Inmiddels is de begroeiing van de spoorkuil veranderd, het spoor is dichtgegroeid met bramen (dankzij stikstofdepositie) en de heide is grotendeels verdwenen in het op de zon gerichte talud (een gevolg van de droogte van de afgelopen jaren). Minder gunstig leefgebied voor de zandhagedis. En dat blijkt ook wel uit de cijfers van de verkeersslachtoffers: in het niet afgeschermde gedeelte richting Biesseltsebaan zijn in 2021 relatief weinig dieren doodgereden; dat is een aanwijzing dat er ook relatief weinig reptielen zitten. In tegenstelling tot eerdere jaren. De WMG heeft daarom voorgesteld dat Bureau Waardenburg bij haar populatieberekening ook een inschatting maakt van waar de populatie zich grotendeels ophoudt.

(29 maart 2022)
Aangegane verplichtingen nakomen!
Op 5 april a.s. staat er weer overleg gepland met de gemeente over het grote aantal gesneuvelde reptielen op het fietspad door de spoorkuil. Ook in 2021 was dat veel hoger dan de acceptabele bovengrens die in 2016 in het Maatregelenplan Fietspad Spoorkuil is afgesproken tussen gemeente, WMG en Ravon. De WMG vraagt al jaren om aanvullende beschermende maatregelen, of anders gezegd: wij willen dat de gemeente zich aan de aangegane verplichtingen houdt.

De nasleep van het in 2014 illegaal aangelegde betonfietspad door de spoorkuil (illegaal, want bewust geen ontheffing aangevraagd voor overtreden natuurwetgeving m.n. beschermde reptielen) maakt dat dit nog steeds een lopend dossier is in het gemeentehuis. Zo staat het ook genoemd in het recente 'startdocument' dat ten behoeve van de coalitieonderhandelingen is opgesteld door de ambtelijke organisatie. We citeren (want hieruit wordt duidelijk hoe zij tegen de kwestie aankijkt): 'Beschrijving en stand van zaken: Deze kwestie is bekend en leek goed afgerond. WMG (Werkgroep Milieubeheer Groesbeek) heeft de strijdbijl nog steeds niet begraven. WMG tegemoet komen aan haar eisen om meer hekjes te plaatsen kost ± € 300.000 plus jaarlijkse kosten. Wij proberen in goed gesprek te blijven/komen. Op vele dossiers lukt dit met WMG goed, hier minder. Vervolg: We zijn bestuurlijk/ambtelijk in gesprek met WMG. We hebben geconstateerd dat het door drie partijen ondertekende maatregelplan voor meerdere uitleg vatbaar is. Monitoring loopt nog door tot in 2022. Uit de tussenrapportage blijkt dat er veel meer reptielen worden overreden dan afgesproken is in de overeenkomst, maar dat gelijktijdig de populatie op peil blijft. WMG benadrukt het teveel aan slachtoffers, de gemeente wil inzetten op optimale inrichting en beheer van de Spoorkuil en de al bestaande schermen. Daarnaast heeft de gemeente subsidie aangevraagd en gekregen voor het verbreden van fietspaden, waaronder dat in de Spoorkuil. Er is aangegeven dat er een haalbaarheidsonderzoek zal worden gestart. Via onder andere een SWOT-analyse gaan we kijken of verbreding van dit fietspad mogelijk is en of er andere creatieve oplossingen zijn om de verkeersveiligheid te verbeteren en toch de populatie zandhagedissen te beschermen. WMG heeft aangegeven niet mee te willen werken aan een haalbaarheidsonderzoek. Het projectplan voor het haalbaarheidsonderzoek moet nog gemaakt worden.' [tot zover de tekst van de gemeenteambtenaren]

Helaas maakt de schrijver van het stuk een aantal fouten: in de overeenkomst (zonder einddatum!) staan blijvende afspraken en verplichtingen voor alle partijen. Met het overeenkomen van het Maatregelplan in 2016 is de kwestie dus niet inhoudelijk afgerond. Misschien heeft de gemeente zich daarop verkeken. Ook is het onjuist dat het maatregelplan voor meerdere uitleg vatbaar is. Dat is alleen een excuus om onder de verplichtingen uit te komen. En Bureau Waardenburg heeft inmiddels aangegeven dat door de extra sterfte boven op de natuurlijke sterfte effecten op de lokale populatie zandhagedissen niet op voorhand uit te sluiten zijn.
Overigens zijn wij tegen verbreding van het betonfietspad over de gehele lengte tussen Biesseltsebaan en Duitse grens. Ook in het buitengebied is bescherming van natuurwaarden noodzakelijk.

(18 januari 2022, bijgewerkt 25 januari 2022)
Ook in 2021 te hoge reptielensterfte
Vorig jaar zijn 42 zandhagedissen en 1 hazelworm doodgereden op het fietspad door de spoorkuil. Daarmee was ook in 2021 het aantal gesneuvelde reptielen veel hoger dan de acceptabele bovengrens die in 2016 in het Maatregelenplan Fietspad Spoorkuil is afgesproken tussen gemeente, WMG en Ravon. De WMG vraagt al jaren om aanvullende beschermende maatregelen. Wij hebben het college in een brief gewezen op de aangegane verplichtingen. Op 5 april a.s. hebben we overleg met de wethouders.
Inmiddels is ook een beknopte rapportage van Bureau Waardenburg binnengekomen over de uitgevoerde tellingen van (levende) reptielen in de spoorkuil. Dit onderzoek wordt volgend jaar herhaald waarna een berekening van de populatiegrootte wordt gemaakt, gevolgd door een analyse van de reptielensterfte op het fietspad.
Nadat De Gelderlander hierover had bericht, stond er op 22 januari een scherpe column van Rob Berends in de krant. Klopt als een zwerende vinger.

(5 april 2021, update 12 april en 5 mei 2021)
Publiciteit
Bekijk hier de reportage (opent link naar Omroep Gelderland, naar tekst plus video) d.d. 5 april 2021 van Omroep Gelderland over het plan van de gemeente om het fietspad twee keer zo breed te maken. Je kunt het filmpje ook rechtstreeks hier bekijken.
Ook elders is steeds meer kritiek op de betondrift van gemeenten om recreanten ruim baan te bieden in de natuur. Lees bijv. deze recente column (opent link naar dagblad Trouw) d.d. 2 april 2021 van ecoloog Patrick Jansen in Trouw. Naar aanleiding van deze column zond Een Vandaag op 12 april 2012 een reportage uit over groeiende weerstand tegen betonfietspaden in de natuur. Ook hier is in de spoorkuil gefilmd. Saillant detail is de uitspraak van de woordvoerder van de Fietsersbond die staand op een betonfietspad van ruim 2,5 m breed aangeeft dat ze dit breed genoeg vindt: nog breder, dan wordt het een soort snelweg.
In de Rheinische Post (een Duitse krant uit de grensregio) verscheen op 22 april 2021 dit artikel over het verbredingsplan van het betonfietspad tussen Biesseltsebaan en Duitse grens.

(27 maart 2021)
WMG is definitief tegen verbreding fietspad
Verbreding van het betonfietspad langs de voormalige spoorlijn zal alleen maar negatieve gevolgen hebben voor natuur en landschap. Om die reden zal de WMG niet mee gaan denken in het gemeentelijk afwegingsproces waarin de haalbaarheid van het voornemen zal worden onderzocht. In een schriftelijke reactie hebben we dit aan de verantwoordelijk wethouder laten weten. Volgens de wethouder staat de gemeente nu aan het begin van een afwegingsproces waarin de haalbaarheid van het voornemen, verdubbeling/verbreding van het betonfietspad langs de voormalige spoorlijn tussen Biesseltsebaan en Duitse grens, zal worden onderzocht. Zij heeft ons uitgenodigd om mee te denken in dit proces, om samen met de gemeente te komen tot een mogelijke win-winsituatie waarbij verbreding van het fietspad gepaard zou kunnen gaan met versterking van natuur- en landschapswaarden.
De WMG heeft zich hierover beraden en is tot de conclusie gekomen dat verbreding alleen maar nadelen voor natuur en landschap zal hebben. De spoorlijnzone heeft een belangrijke ecologische functie, niet alleen voor reptielen en andere warmteminnende diersoorten in met name de spoorkuil, maar ook als ecologische verbindingszone in het buitengebied. Voor verbreding is kap van vele bomen in de spoorberm onvermijdelijk. Bovendien zal een flink stuk van de op veel plaatsen al smalle berm verdwijnen, dat wil zeggen vervangen worden door beton. Niet alleen de natuurwaarden worden aangetast, de voormalige spoorlijn is ook een waardevol cultuurhistorisch element. Een metersbreed betonfietspad gaat ten koste van de belevingswaarde van dit element, zowel voor fietsers, wandelaars als draisinegangers.
Een belangrijke reden waarom wij geen vertrouwen hebben in een goede afloop is de financiering van het project. Volgens de wethouder is er geen ruimte in de gemeentebegroting voor aanvullende maatregelen ten behoeve van natuur en landschap. Ook blijft het college op het standpunt staan dat er geen geld beschikbaar komt voor aanvullende beschermende maatregelen in de spoorkuil, die naar onze mening wel noodzakelijk zijn voor vermindering van het te hoge aantal verkeersslachtoffers onder reptielen. In 2020 werden 56 doodgereden zandhagedissen geteld, terwijl een bovengrens van 15 dieren is afgesproken in het Maatregelenplan Fietspad Spoorkuil. Verbreding van het fietspad in de spoorkuil leidt tot verdere aantasting van het leefgebied van reptielen. Wij vrezen dat er nog meer dieren doodgereden zullen worden op een breder fietspad waar met grotere snelheden zal worden gereden. Bovendien zijn wij niet erg overtuigd van de noodzaak tot de verbreding. Wij vinden het dan ook niet goed verdedigbaar dat in deze tijd van bezuinigingen zoveel gemeenschapsgeld in dit specifieke project moet worden gestoken.


(15 februari 2021)
Beantwoording raadsvragen over verbreding
In de beantwoording van raadsvragen over de mogelijke verbreding van het fietspad langs de voormalige spoorlijn wordt verwezen naar overleg dat op 4 februari jl. heeft plaatsgevonden tussen gemeente en WMG. In dit overleg zijn we door de verantwoordelijke wethouder ingelicht over de aanleiding, stand van zaken en vervolgaanpak van de wens van de gemeente om het fietspad te verbreden. We beraden ons nu intern over de vraag of en hoe we bij het vervolgtraject betrokken willen zijn en zullen op korte termijn met ons standpunt naar buiten komen.

(5 februari 2021)
Wob verzoek: beslissing op bezwaar genomen
Eind januari ontvingen we de beslissing op bezwaar inzake het Wob-verzoek dat we eind december 2019 hadden ingediend. Omdat we niet de gevraagde stukken kregen, hadden we bezwaar gemaakt. Daarna kregen we nog wat stukken toegestuurd door de zgn. Wob-coordinator. Uiteindelijk kwam de zaak bij de bezwarencommissie. Toen ontbraken nog 3 stukken, die we uiteindelijk toch nog hebben ontvangen. Het bezwaar is daarmee niet ontvankelijk verklaard. Daarmee was voor ons de kous niet af, omdat de manier waarop de gemeente is omgegaan met het Wob-verzoek naar onze mening ver beneden de maat is. Wij vinden het belangrijk dat hieruit lering kan worden getrokken. In het verslag van de zitting van de bezwarencommissie (bijlage bij bovengenoemde beslissing op bezwaar) is te lezen hoe zo'n Wob-coordinator bij onze gemeente te werk gaat: 'Namens het college moet zij ervoor zorgen de opgevraagde documenten uit de organisatie te halen, waarvoor zij verschillende ambtenaren langs moet gaan. Daarbij is zij afhankelijk van wat zij van haar collega's krijgt. Zij wist niet beter dan dat de toegestuurde stukken compleet waren.' Tja, wij hadden toch echt collegebesluiten met naam en toenaam opgevraagd, dus een kind had kunnen zien dat de stukken niet compleet waren. En hoe moeilijk kan het zijn, de wob-coordinator zei het zelf: 'Collegebesluiten zijn in de regel openbaar en niet geheim, alleen deze staan niet gepubliceerd en zijn gewoon op te vragen'. En dit is ook een fraaie: 'Zij begrijpt dat het vervelend is voor de aanvrager dat het langer duurt als gewenst. Stukken liggen echt niet voor het oprapen en het gaat er niet om dat de gemeente Berg en Dal deze niet zou willen toezenden. Dat de stukken niet direct naar boven komen kan aan het systeem liggen of dat zij hierin niet goed verwerkt zijn. Zij is zeker niet onwelwillend en verzekert zoveel mogelijk haar best te doen om stukken te verzamelen om te kunnen versturen. Als stukken gemist worden door de aanvrager kan dit ook op een informele manier opgelost worden en is de gang naar de Commissie Bezwaarschriften niet de enige weg.'
We zullen het er maar op houden dat dit gepruts aan het gebrekkige archiefsysteem ligt. Transparantie beloven en dan door bureaucratie niet kunnen leveren is natuurlijk ook gewoon een manier om de nieuwsgierige burger buiten de deur te houden. Wij begrepen van de bezwarencommissie dat er meer bezwaren aangaande Wob-verzoeken lopen.

(4 januari 2021)
Wob verzoek: een jaar wachten op de stukken
Een jaar na indiening van ons Wob-verzoek (zie hieronder) hebben we dan eindelijk alle gevraagde stukken ontvangen. De laatste stukken kregen we ruim een maand na afloop van de zitting van de bezwarencommissie, nadat we er maar weer eens expliciet om hadden gevraagd, voor de vijfde keer!
Eind december kregen we de nog ontbrekende bijlagen bij het collegebesluit d.d. 16 november 2017 inzake de bestuurlijke zienswijze op de concept eindrapportage van de Rekenkamercommissie over het fietspad door de spoorkuil. De bijlagen zijn de bestuurlijke zienswijze, de ambtelijke zienswijze (deze stukken waren al openbaar) en een document met verwijzingen en toelichting op de bestuurlijke zienswijze die het college toen heeft vastgesteld. Dat laatste stuk is het meest interessant, omdat het een kijkje geeft in de overwegingen en gedachtengang van de gemeentelijke organisatie destijds. Twee betrokken ambtenaren werken inmiddels niet meer bij de gemeente.
Hoe moeilijk was het nu eigenlijk om al deze stukken 'boven water' te krijgen? Er zaten geen zwartgelakte documenten bij, zoals elders nog wel eens gebeurd, dus politiek gevoelige stukken zullen het niet (meer) zijn. Het is eigenlijk onacceptabel dat de gemeente maar liefst een jaar nodig heeft om een Wob-verzoek af te handelen.

(21 december 2020)
Nog meer ellende op ons (fiets)pad
Het houdt niet op. Terwijl er nog steeds geen oplossing is in het terugdringen van het te hoge aantal doodgereden reptielen, is nu bekend geworden dat de gemeente het plan heeft opgevat om het 6,3 km lange betonpad tussen de Biesseltsebaan en Duitse grens twee keer zo breed te gaan maken. Ten koste van de ecologische verbindingsfunctie van de voormalige spoorlijn en ten koste van het leefgebied van beschermde dieren.

Van De Gelderlander (zie dit artikel) vernamen wij dat het gemeentebestuur van plan is dankzij subsidie het betonfietspad te verbreden van 2 naar 4 meter. Dat komt neer op ruim 1,2 hectare beton. Voor ons is dit een volslagen verrassing, te meer daar we als WMG-bestuur nog op 24 november jl. een overleg hadden met het college over o.a. de spoorkuil. Er is toen door niemand (burgemeester en deelnemende wethouders) melding gemaakt van dit voornemen. Uiteraard gaan we ons op alle mogelijke manieren verzetten tegen dit plan dat een veel te zware aantasting van de ecologische waarden van de spoorlijnzone met zich meebrengt.

De opstelling van het college mbt naleving van de afspraken uit het Maatregelenplan fietspad spoorkuil is zeer teleurstellend. In deze overeenkomst is o.a. afgesproken dat er volgens protocol gemonitord wordt op doodgereden reptielen. Afgelopen seizoen (2020) zijn daarbij 56 doodgereden zandhagedissen geteld. Volgens afspraak ligt de limiet op max. 15 dode dieren, daarboven vindt overleg plaats over aanvullende beschermende maatregelen. Nu het college al jaren weigert om constructief te overleggen over aanvullende beschermende maatregelen, is de vraag hoeveel vertrouwen er nog gehecht kan worden aan overeenkomsten met de gemeente Berg en Dal.

Algemeen: ook andere gemeenten zijn volop in de weer met aanleg en verbreding van fietspaden door natuurgebieden. In regiokrant De Stentor stond onlangs dit artikel. Teneur: er wordt veel te weinig rekening gehouden met reptielen. Een breder fietspad betekent meer doodgereden reptielen. 'Het lijkt soms wel of de natuur nog slechts wordt gedoogd in de natuurgebieden.’ aldus de ondervraagde Ravon-onderzoeker.

(26 november 2020)
Wob-verzoek, bij de bezwarencommissie
Op 17 november zaten we (digitaal) bij de bezwarencommissie om ons bezwaar inzake het Wob-verzoek (zie hieronder) te bespreken. We hadden vooraf nog een korte memo ingediend, omdat we graag van de Wob-coordinator van de gemeente, die tevens het college vertegenwoordigt in deze procedure, wilden weten waarom het zo moeizaam gaat om de met naam en toenaam opgevraagde documenten boven water te krijgen. Als antwoord kregen we te horen dat het vooral aan het archiefsysteem ligt; de Wob-coordinator moet de ambtenaren langs om de stukken te krijgen. Documenten zouden niet eenvoudig uit het digitale archief te halen zijn. Als we nog stukken missen moesten we maar bellen, dan zou er nog een keer gezocht worden. Dit is niet wat wij ons voorstellen bij het afhandelen van een Wob-verzoek. Enfin, we missen nu nog een drietal bijlagen bij een collegebesluit (zie hieronder, nr. 4 van de lijst). Die gaan nog opgesnord worden. We wachten het af.

Hieronder de lijst van opgevraagde en ontvangen collegebesluiten en andere documenten die betrekking hebben op het fietspad door de spoorkuil, in chronologische volgorde:
1. collegebesluit d.d. 23 maart 2015 op ons Wob-verzoek van destijds (zie hieronder).
2. collegebesluit d.d. 20 november 2015 inhoudende de beslissing op bezwaar inzake ons Wob-verzoek. De Rekenkamercommissie stelde later vast dat het college ten onrechte en in strijd met de Wet Openbaarheid van Bestuur een drietal zgn. niet-openbare collegebesluiten geheim heeft gehouden.
3. collegebesluit d.d. .. maart 2016 met het standpunt van de gemeente over het overeen te komen definitief maatregelplan fietspad spoorkuil. Erbij zit een brief aan de WMG (concept d.d. 24 maart 2017, werkelijk verzonden op 29 maart 2016). Vreemd is dat het collegevoorstel een latere datum heeft, nl. 7 april 2016.
4. collegebesluit d.d. .. november 2017 inzake de bestuurlijke zienswijze op de concept eindrapportage van de Rekenkamercommissie over het fietspad door de spoorkuil. De bijlagen bij dit besluit hebben we opgevraagd, maar nog niet ontvangen.
5. collegebesluit d.d. 30 januari 2018 over uitvoering van het Maatregelplan fietspad spoorkuil. Uit de monitoring uitgevoerd in 2017 bleek het aantal doodgereden reptielen veel hoger te liggen dan als bovengrens afgesproken in het maatregelplan.
6. ambtelijke memo d.d. 13 juli 2018 aan het college, met een voorstel om conform het advies van Bureau Waardenburg het fietspad tijdelijk af te sluiten teneinde het aantal juveniele slachtoffers te beperken. Kennelijk heeft het college dit ter kennisgeving aangenomen, want een besluit hebben we niet gekregen.
7. ambtelijke memo d.d. 9 november 2018 aan de gemeenteraad over de aankoop door de gemeente van grond van Prorail.
8. collegebesluit d.d. 29 januari 2019 over de voortgang van het overleg met de WMG over het fietspad spoorkuil.
9. collegebesluit d.d. 26 maart 2019 over de evaluatie van de aanleg van het fietspad langs de spoorlijn.
10. collegebesluit d.d. 3 september 2019 over hervatting van het overleg met de WMG over aanvullende maatregelen spoorkuil.
11. collegebesluit d.d. 19 november 2019 over onderhoud spoorkuil en beëindigen van het overleg met de WMG over uitvoering van het maatregelplan.

Transparant bestuur
Wat we ook nog hebben opgevraagd is het collegebesluit n.a.v. de bevindingen van de Rekenkamercommissie eind 2017. Die stelde vast dat ten onrechte stukken geheim waren gehouden waarop het college toezegde de WOB-procedure voor vertrouwelijke stukken tegen het licht te zullen houden. De notitie bij het collegebesluit is kennelijk het resultaat van deze evaluatie. Het is voor een buitenstaander lastig te beoordelen of er inmiddels veel verbeterd is, maar wat in ieder geval vaststaat is dat de gemeente met een gebrekkig documentatiesysteem zit, zoals uit punt 5 van de notitie wel blijkt: het zoeksysteem is beperkt en stukken zijn vaak lastig te vinden omdat ze maar voor een paar medewerkers openbaar zijn gemaakt.

(25 oktober 2020)
Opnieuw gedoe met Wob-verzoek
Omdat er nog steeds veel onduidelijkheid is over de besluitvorming van het gemeentebestuur over het fietspad door de spoorkuil, hebben we maar weer een Wob-verzoek ingediend, op 24 december 2019. Met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur hebben we alle collegebesluiten opgevraagd die betrekking hebben op dit onderwerp vanaf 1 januari 2015 tot op heden. 'Heden' was dus 24 december 2019. Driekwart jaar later hebben we nog steeds niet alle stukken gekregen. Op 17 november a.s. staat de zaak nu ingepland voor bespreking bij de bezwarencommissie.

Je zou verwachten dat de gemeente na het vorige debacle met het Wob-verzoek (waarbij achteraf bleek dat men diverse keren had zitten jokkebrokken over collegebesluiten die er niet zouden zijn) haar lesje heeft geleerd. De Wet Openbaarheid van Bestuur geeft toch tamelijk helder aan welke informatie openbaar is en onder welke voorwaarden openbaarmaking achterwege mag/moet blijven. Dat zijn de zgn. uitzonderingsgronden en beperkingen (artikel 10 van de Wob) en betreft o.a. de staatsveiligheid, opsporing van strafbare feiten, vertrouwelijke bedrijfsinformatie en persoonsgegevens. Dat is hier allemaal niet aan de orde. De afhandeling van ons Wob-verzoek zou dus eenvoudig moeten zijn. Nee dus, we ontvingen op 18 februari 2020 deze reactie, eigenlijk meer een 'kattenbelletje'. Dit is kennelijk de populaire verwoording van een formeel bestuursrechtelijk besluit (zie het verweerschrift verderop). Dan moet je maar net weten dat je er binnen 6 weken bezwaar tegen kunt maken. We ontvingen een deel van de opgevraagde collegebesluiten, en ook nog tal van niet door ons opgevraagde documenten die allang openbaar zijn zoals stukken die op de agenda van de gemeenteraad hebben gestaan.

De WMG heeft uiteraard bezwaar gemaakt, omdat we lang niet alle stukken gekregen die we hadden opgevraagd. Ook ontbrak iedere motivatie of zelfs maar informatie over waarom we deze opgevraagde stukken niet hadden gekregen. Op 2 juli ontvingen we een verweerschrift. Dit stuk is opgesteld door een ambtenaar die namens het college optreedt. We lezen o.a dat alle stukken die zijn aangetroffen openbaar zijn gemaakt en ook alle gevraagde collegebesluiten al openbaar zijn, maar 'niet vrij te vinden voor de inwoner'. De collegevoorstellen zouden abusievelijk niet zijn verstrekt. Op 3 na kregen we die bij het verweerschrift toegezonden. Omdat we een herhaling van zetten willen voorkomen hebben we in reactie op het verweerschrift nogmaals aangegeven dat we deze 3 ontbrekende stukken ook openbaar gemaakt willen zien. In het verweerschrift verklaart de ambtenaar namens het college dat stukken die wij hebben opgevraagd ‘niet zijn aangetroffen’. Dat is vreemd, want het gaat om besluiten die het college zelf heeft genomen en waarover naar buiten toe is gecommuniceerd. De stukken bestaan dus.

(18 januari 2020, update 16 februari 2020 en 18 mei 2020)
Reactie van WMG op de info van het college
De WMG heeft een brief naar de raad gestuurd als reactie op de informatienota van het college (zie hieronder). In de presidiumvergadering van 16 januari waarin de agenda van de raadsvergadering wordt vastgesteld, is het volgende afgesproken (tekst gemeentewebsite): 'De reactie van de WMG op is op verzoek van het presidium toegevoegd aan agendapunt 15b. Het presidium vraagt om nader overleg te voeren met de WMG en dit gesprek terug te koppelen aan de gemeenteraad.'
Update 16 februari 2020: Tot op heden is het weer angstvallig stil van de zijde van de gemeente, we hebben helaas nog niets naders vernomen. Verder hebben WMG-bestuursleden op 16 februari live op de regionale omoep RN7 de stand van zaken van dit slepende dossier verteld.
Update 18 mei 2020: Er stond een overleg gepland op 14 april voor een overleg tussen WMG en gemeente waaraan het gehele (!) College van B & W zou deelnemen. Helaas is deze afspraak vanwege de coronocrisis komen te vervallen. Wordt vervolgd.

(6 december 2019)
Misleidende informatie naar de raad
Het College heeft een informatienota aan de raad gestuurd over het onderhoud van de begroeiing in de spoorkuil. Strekking van de nota is dat de WMG zich niet heeft gehouden aan de afspraak om het onderhoud (met vrijwilligers) te gaan doen, zoals afgesproken in het maatregelplan uit 2016. Wij betreuren het dat de gemeente nu met de beschuldiging komt dat wij ons niet aan de afspraken wensen te houden. Want wat is hier allemaal aan vooraf gegaan?

1. In het Maatregelenplan fietspad spoorkuil dat in juni 2016 is afgesproken, staat dat er 750 m scherm langs het fietspad wordt aangebracht. Daarbij is nadrukkelijk de optie van evt. aanvullende beschermende maatregelen opgenomen: 'Aangezien grote delen van het 2 km lange fietspad tussen Schietbaan en Biesseltsebaan niet zullen worden afgeschermd met voorzieningen, is de verwachting – gezien de cijfers van gesneuvelde reptielen uit 2015 – dat gedurende het reptielenseizoen dieren op het fietspad doodgereden zullen worden door fietsers en ook door brommers/scooters die gebruik blijken te maken van het fietspad. (....) Als ondergrens geldt: 15 doodgereden zandhagedissen, 5 hazelwormen, 0 gladde slangen. Mocht er in een seizoen een groter aantal van een of meerdere soorten sneuvelen op het fietspad, dan zullen partijen met elkaar in overleg treden. Doel van dat overleg is dan te komen tot een gezamenlijke analyse, en zo nodig aanvullende maatregelen te nemen om meer slachtoffers te voorkomen. Aanvullende maatregelen kunnen bestaan uit het bijplaatsen van schermen of het treffen van andere voorzieningen. De kosten van de aanvullende maatregelen zijn voor rekening van de gemeente.'
Wij begrijpen niet wat er zo moeilijk is aan deze tekst. De gemeente ziet het anders en beweert a. dat de afspraken alleen het stuk fietspad tussen bruggetje en Biesseltsebaan behelzen en b. dat meer dan 40 dode zandhagedissen onvoldoende reden is voor aanvullende beschermende maatregelen.

2. Nadat begin 2018 de rapportage van het aantal in 2017 doodgereden reptielen gereed was en voorzien van een advies van Bureau Waardenburg, heeft de WMG geprobeerd serieus het gesprek aan te gaan met de verantwoordelijke wethouder. Daar zat weinig schot in. De boot werd afgehouden. De vrijwilligers van LBG daarentegen gingen wel aan de slag, net zoals ze twee jaar eerder in 2015 hadden gedaan. Tijdens de Natuurwerkdag 2017 en nog twee werkochtenden daarna hebben zij nagenoeg het hele dichtgegroeide (en sociaal onveilige) stuk tussen Schietbaan en bruggetje opgeschoond en ontdaan van het struweel. Helaas viel dat verkeerd bij de gemeente. We kregen te verstaan dat we echt niet moesten verwachten dat de gemeente het snoeihout zou opruimen, nee, de ambtenaar had daar persoonlijk een stokje voor gestoken. Reden: dit stuk van de spoorkuil zou buiten de overeenkomst vallen.
Na iedere werkochtend werd gedreigd dat we zelf het snoeihout op eigen kosten moesten laten ophalen. Niet bepaald motiverend voor de mensen die in hun eigen vrije tijd hebben gewerkt in de spoorkuil.

3. Het klopt dat de WMG betrokken is bij het beheer van de spoorkuil. Letterlijk staat er in de overeenkomst: 'WMG en RAVON spannen zich ervoor in om het vervolgbeheer (d.w.z. terugzetten opslag van bomen en struiken) te laten uitvoeren door vrijwilligers bijv. tijdens de jaarlijkse Landelijke Natuurwerkdag in november. De gemeente zal daarbij op verzoek hand- en spandiensten verrichten, zoals het afvoeren van snoeihout en het terugzetten van braamstruwelen.' Let wel, er staat 'spannen zich ervoor in', wij kunnen niet op commando een blik vrijwilligers opentrekken.
De WMG kan goed begrijpen dat na de hierboven beschreven pesterijen en het uitblijven van resultaten over aanvullende beschermende maatregelen de animo onder vrijwilligers om nog langer in de spoorkuil te werken tot onder het vriespunt is gezakt. De Natuurwerkdag 2019 is op een andere locatie gehouden.

Uiteraard gaan we reageren naar de raad.

(25 november 2019)
5 jaar fietspad spoorkuil, 5 jaar gedoe en onenigheid
Eind november 2019 is het 5 jaar geleden dat op schimmige wijze het betonfietspad door de spoorkuil werd aangelegd. Wat volgde was nog meer onenigheid met de toezichthouder van de rijksoverheid en een onderzoek van de gemeentelijke rekenkamercommissie, met ontluisterende conclusies. Gemeente en WMG legden het geschil bij met een overeenkomst waaraan de gemeente zich vervolgens weer niet wilde houden. Binnenkort op deze website een terugblik en de huidige stand van zaken.

(18 juni 2019)
Fotoreportage zandhagedissen op Mulderskop
In Rootsmagazine, juni 2019 staat een prachtige fotoreportage over de zandhagedissen op de Mulderskop. WMG-bestuurslid Henny Brinkhof werd door de fotograaf benaderd en deed zijn verhaal over het slepende spoorkuildossier.

(2 mei 2019)
Terugblik op de raadsvergadering van 25 april 2019
Tijdens de raadsvergadering op 25 april heeft Henny Brinkhof namens de WMG gebruik gemaakt van het spreekrecht en de raad opgeroepen ervoor te zorgen dat de gemeente zich aan de afspraken houdt. Het gaat om afspraken die gemaakt zijn in het Maatregelenplan fietspad spoorkuil. Daarin staat o.a. dat partijen met elkaar in overleg treden over evt. aanvullende beschermende maatregelen indien er in een seizoen meer dan 15 zandhagedissen (of 5 hazelwormen of 1 gladde slang) worden doodgereden. In 2017 werden 41 doodgereden zandhagedissen geteld (en 4 hazelwormen). De wethouder heeft in het laatste gesprek echter aangegeven dat het college geen aanvullende beschermende maatregelen wil nemen, zoals meer faunaschermen langs het fietspad. N.a.v. het inspreken komt er binnenkort opnieuw een gesprek met de wethouder over deze kwestie.

Wat er precies over en weer gezegd is over dit onderwerp tijdens de raadsvergadering, kunt u in dit (eigen) verslag nalezen. De vergadering is ook terug te kijken op de website van de gemeente, onder de Bestuursinformatie. Vooral aan het eind van de vergadering kreeg het gesprek tussen burgemeester en raadslid nog een curieus staartje, dat niet in het officiële verslag terecht is gekomen.

In De Gelderlander d.d. 30 april 2019 lazen we dat er kennelijk gelobbyd wordt voor verbreding van het fietspad en dat de wethouder daar wel oren heeft ('Fleuren speelt ook met het idee het pad aan Nederlandse zijde te verbreden. Dat is broodnodig. Waar het nieuwe Duitse asfalt meer dan drie meter breed is, beslaat het tracé aan onze kant van de grens slechts 1,97 meter. Er passen amper twee fietsen naar elkaar.'). Nog meer beton. Uiteraard zullen we dit punt in het beloofde gesprek aan de orde stellen.

(18 april 2019)
WMG informeert gemeenteraad over afgelopen periode
Helaas is het tot op heden niet gelukt om met de gemeente aanvullende beschermende maatregelen in de spoorkuil af te spreken, terwijl daar volgens het overeengekomen maatregelplan wel alle reden toe is, gezien de monitoringsresultaten 2017. Al die tijd hebben we naar buiten toe geen mededelingen gedaan over de belabberde voortgang van het overleg. Omdat er nog steeds geen enkel zicht is op enig resultaat, heeft de WMG op 17 april 2019 een brief naar de gemeenteraad gestuurd waarin we onze kijk op de afgelopen periode geven. Op 25 april staat een evaluatienota van het college over de aanleg van het fietspad 'ter kennisname' op de agenda van de gemeenteraad.

Bureau Waardenburg heeft op 17 januari 2019 het rapport Monitoring reptielen spoorkuil Groesbeek uitgebracht. Daarin staan de resultaten van de monitoring. Dit omvat het veldwerk op grond waarvan de populatiegrootte wordt geschat en ook de goedgekeurde meldingen van op het fietspad doodgereden reptielen. Op grond daarvan komt Waardenburg tot de volgende conclusie:‘Bij een sterftecijfer dat circa 4% hoger ligt dan de natuurlijke sterfte zijn effecten op de lokale populatie niet op voorhand uit te sluiten.’ Het ecologisch adviesbureau doet concrete aanbevelingen om de sterfte terug te dringen: 'Om slachtoffers te voorkomen onder de risicogroep van juveniele dieren kan het fietspad in augustus tot half september volledig worden afgesloten. Het plaatsen van extra reptielenschermen en faunagoten zal naar verwachting ook effectief bijdragen aan het verlagen van de mortaliteit. Uit de monitoring van de faunagoten blijkt dat de faunagoten zorgen dat de schermen en het fietspad geen migratieknelpunt vormen voor de zandhagedis.' Ook is uiteraard goed beheer van de spoorkuil nodig om de populatie voldoende in stand te houden. Vrijwilligers hebben in de winter 2017/2018 drie keer gewerkt in de spoorkuil, op het deel tussen Schietbaan en bruggetje dat geheel dicht dreigde te groeien (ook niet fijn voor de sociale veiligheid van de gebruikers van het fietspad). Hoe daarop door de gemeente werd gereageerd, is te lezen in onze brief aan de raad.

(29 september 2018)
Weer een seizoen voorbij zonder aanvullende beschermende maatregelen
Eind september zijn de dieren weer in winterrust gegaan en ook dit seizoen zijn er meer reptielen doodgereden op het fietspad dan de ondergrens die in het Maatregelenplan fietspad spoorkuil is afgesproken. Afspraak is dat er dan overleg komt over aanvullende beschermende maatregelen. Dat overleg gaat er nu dan eindelijk komen, eind oktober staat een overleg gepland met de nieuwe portefeuillehouder (wethouder).

(12 april 2018)
Aanvullende beschermende maatregelen nodig
Het actieve reptielenseizoen gaat beginnen, er zijn al dieren uit winterrust gezien. Helaas is het nog niet gelukt om met de gemeente aanvullende beschermende maatregelen in de spoorkuil af te spreken. Nadat medio december 2017 het rapport van de Rekenkamercommissie en op 8 februari 2018 haar aanbevelingen in de gemeenteraad zijn besproken, heeft er twee keer overleg plaatsgevonden met de verantwoordelijke wethouder, naar aanleiding van het hoge aantal gesneuvelde zandhagedissen in 2017. Dit heeft helaas weinig vooruitgang in het zoeken naar oplossingen opgeleverd. We gaan ervan uit dat het overleg binnenkort wordt voortgezet met het nieuwe college.

In het Maatregelenplan fietspad spoorkuil (medio 2016 overeengekomen tussen gemeente, WMG en Ravon) dat een einde maakte aan het slepende conflict tussen gemeente en RVO, is overeengekomen dat er monitoring op het fietspad zal plaatsvinden. De bevindingen gaan na controle en goedkeuring door Ravon naar Bureau Waardenburg dat een rapportage aan partijen opstelt. Op 22 februari ontvingen wij deze rapportage tevens advies van Bureau Waardenburg. Vastgesteld is dat er in 2017 meer dan 40 zandhagedissen en ook 4 hazelwormen zijn gesneuveld op het fietspad door de spoorkuil. Vastgesteld is ook dat er op twee deeltrajecten elk meer dan 15 doodgereden zandhagedissen zijn gevonden, namelijk op het gedeelte vanaf de Schietbaan tot aan het scherm (net voorbij het bruggetje) en op het gedeelte vanaf het scherm tot aan de Biesseltsebaan. In het Maatregelenplan fietspad spoorkuil is afgesproken dat er bij meer dan 15 doodgereden zandhagedissen in een seizoen overleg komt over aanvullende maatregelen ter voorkoming van meer slachtoffers. De vraag is nu welke aanvullende maatregelen er nodig en mogelijk zijn.

Bureau Waardenburg noemt drie opties om het aantal slachtoffers te verminderen:
1. Maak het biotoop langs het fietspad waar geen schermen staan ongeschikt, dat wil zeggen laat de berm langs het fietspad dichtgroeien met struiken zodanig dat deze weinig aantrekkelijk is voor zandhagedissen.
Alleen al vanuit het oogpunt van sociale veiligheid voor de fietser is het geen optie om de spoorkuil weer volledig dicht te laten groeien. Wij vinden het bovendien ongewenst vanuit de natuurbescherming, aangezien de spoorkuil een uitstekend leefgebied voor reptielen vormt. Waarom zou je een goed leefgebied van beschermde diersoorten om zeep helpen?
2. Plaatsen van een aanvullend scherm (met passages).
Gebleken is dat het scherm werkt, er vallen bijna geen slachtoffers en bovendien functioneren de tunneltjes uitstekend, zo lieten cameraopnamen vorig jaar zien.
3. Een aanzienlijk deel van de slachtoffers kan voorkomen worden door in de periode dat juveniele dieren rondlopen het fietspad af te sluiten voor fietsers.
Jaarlijkse periodieke afsluiting is geen optie. Het voorkomt wel een deel van de slachtoffers, maar aan de andere kant levert het ieder jaar weer discussie en negativiteit op. Bovendien is het lastig te handhaven.


(26 januari 2018, update 9 februari 2018)
Aanbevelingen Rekenkamercommissie
Op 8 februari a.s. staan de aanbevelingen van de Rekenkamercommissie inzake het dossier fietspad spoorkuil op de agenda van de gemeenteraad. Het is een vervolg op het kritische rapport dat op 14 december 2017 in de raad is besproken. Een van de aanbevelingen heeft betrekking op het benodigde herstel van vertrouwen in de gemeente. De WMG is het daar van harte mee eens. Alleen wanneer partijen elkaar voldoende kunnen vertrouwen is samenwerking vruchtbaar. De WMG wil graag (blijven) samenwerken met de gemeente, ten behoeve van de natuur- en milieubelangen waar wij voor staan.
[Update: de raad heeft de aanbevelingen integraal overgenomen. De bal ligt nu bij het college van b & w om hier invulling aan te geven.

Wat betreft het fietspad zelf, ook daarvoor moet nog het een ander worden besproken en besloten. Uit de tellingen die in 2017 zijn uitgevoerd, is ons gebleken dat er minstens 43 zandhagedissen zijn gesneuveld op het fietspad door de spoorkuil. Zowel op het gedeelte vanaf de Schietbaan tot aan het scherm als op het gedeelte voorbij het scherm tot aan de Biesseltsebaan zijn meer dan 15 gesneuvelde zandhagedissen gevonden. Dat betekent dat op beide trajecten de kritische ondergrens is overschreden en dat er dus op beide trajecten aanvullende beschermende maatregelen nodig zijn. Hierover zijn medio 2016 afspraken gemaakt in het Maatregelenplan fietspad spoorkuil en wij zullen de gemeente daar aan houden.

Ondertussen hebben de vrijwilligers van Landschapsbeheer Groesbeek niet stil gezeten. Conform de overeenkomst met de gemeente zouden WMG en RAVON zich inspannen om met vrijwilligers een deel van het beheer van de spoorkuil op zich te nemen. Tijdens een drietal werkochtenden hebben de vrijwilligers over een lengte van 700 meter de metershoge opslag van bomen en struiken op het voorste stuk van de spoorkuil, tussen Schietbaan en bruggetje, teruggezet. Dat was heel hard nodig, want sinds 2010 (Heiderijk) was daar geen onderhoud meer gepleegd. Het talud van de op het zuiden gerichte helling (de warme kant) is nu weer zichtbaar. Daarmee blijft het leefgebied van de aanwezige reptielen behouden. Omroep Berg en Dal TV heeft opnamen gemaakt die in de uitzending van 6 november zijn vertoond (vanaf 4:45 min).
Voor wie het interesseert, het is een gegraven helling die net voorbij het recreatieveldje begint. De spoorkuil (het spoordal) is halverwege de negentiende eeuw met de hand uitgegraven om - vanaf 1865 - de trein van Nijmegen naar Kleef te kunnen laten rijden. Er is dus ook een mooi stukje cultuurhistorie weer zichtbaar gemaakt.

(26 januari 2018)
De stukken die we niet kregen
Voor het archief, en ook omdat ze een inkijk geven in de manier van denken van het toenmalige college en betrokken ambtenaar, publiceren we hier de drie collegebesluiten die we niet kregen in het kader van ons WOB-verzoek (het bestaan ervan werd ontkend):
1. Collegebesluit d.d. 11 december 2012 waarin besloten is het bestemmingsplan buitengebied zo te redigeren dat er geen aanlegvergunning nodig is voor de aanleg van een verhard fietspad langs de spoorlijn. Hiervoor is zelfs van te voren advies gevraagd aan een adviesbureau. Alles om ervoor te zorgen dat er geen formeel bezwaar kan worden gemaakt.
2. Collegebesluit d.d. 28 januari 2014 waarin besloten is een verhard fietspad aan te leggen tussen Duitse grens en Biesseltsebaan. We citeren uit de tekst: 'Het is niet uit te sluiten dat indien het fietspad wordt gerealiseerd in de spoorkuil, Staatsbosbeheer en/of Werkgroep Milieubeheer Groesbeek trachten dit tegen te houden. Formele besluitvorming, in de zin van aanlegvergunning, is niet aan de orde, waarbij de grondslag voor bezwaar of beroep niet aanwezig is.'
3. Collegebesluit d.d. 28 oktober 2014 waarin besloten is het fietspad zo spoedig mogelijk door de spoorkuil aan te leggen en het oordeel van de RVO over het toe te zenden rapport niet af te wachten. We citeren uit de tekst: ' Door het niet aantreffen van de gladde slang, waar Stichting Ravon, WMG, Staatbosbeheer, en Natuurmonumenten zich zorgen over maakte, is het ongewis of men het fietspad op dit tracé waardeert. In principe maakt dit niet uit, omdat er geen enkele juridische grondslag is waarop men de aanleg kan tegenhouden.'

(15 december 2017)
Rapport Rekenkamercommissie: lering trekken
Op 14 december is het kritische rapport van de Rekenkamercommissie over de gang van zaken rond de aanleg van het fietspad officieel aangeboden en besproken in de gemeenteraad. Mede door de weigering van een aantal partijen om serieus in te gaan op de geconstateerde tekortkomingen van de door het gemeentebestuur gevolgde werkwijze kwam er niet veel terecht van de controlerende taak van de raad. Een van de fracties had zelfs van tevoren in het geheim geprobeerd de andere partijen in de raad zover te krijgen om het rapport voor kennisgeving aan te nemen oftewel ongezien van tafel te vegen. Andere fracties namen hun taak wel serieus op en probeerden lering te trekken uit deze geschiedenis. Wellicht komen er nog aanbevelingen van de Rekenkamercommissie.

Voor de WMG was dit een gelegenheid om in te spreken en aan raad en college kenbaar te maken welke impact de niet-transparante werkwijze van het gemeentebestuur destijds heeft gehad op de mensen van de WMG. Die werkwijze laat zich het beste omschrijven als een strategie van het creëren van voldongen feiten (door het rapport van Waardenburg op vrijdag op te sturen naar de RVO en op maandag het fietspad aan te gaan leggen), in combinatie met geheimhouding en het op het verkeerde been zetten van betrokken partijen zowel natuurorganisaties als raad (voorkeur schelpenpaadje, gevolgd door aanlegvergunning en daarna toch door de spoorkuil gaan). De inhoud van de geheimgehouden collegebesluiten bevestigt dit alleen maar. Omdat niemand wist wat er precies gaande was, ontstond een nare sfeer van stemmingmakerij richting de mensen van de WMG.

Op de Facebookpagina van De Monitor is de korte reportage te zien (geplaatst op 17 december 2017) die n.a.v. de bespreking door de raad van het rekenkamerrapport is gemaakt.

De WMG wil graag samenwerken met de gemeente. Beide partijen moeten daarbij van elkaar kunnen accepteren dat ze inhoudelijk soms een ander standpunt hebben. Vertrouwen is cruciaal. We moeten er op kunnen vertrouwen dat de gemeente de normale procedures volgt en daarin zorgvuldig met alle belanghebbenden omgaat.

(12 december 2017)
Wat gaat de raad doen met het rapport van de Rekenkamercommissie?
Op 14 december wordt het rapport van de Rekenkamercommissie officieel aangeboden en besproken in de gemeenteraad. De WMG is blij dat de Rekenkamercommissie de gang van zaken rond de aanleg van het fietspad heeft onderzocht. Van het feitenrelaas en de conclusies kan niemand met hart voor de publieke zaak vrolijk worden. Nog erger wordt het door de harde reactie van het (huidige) college van B&W. Nooit wrijven in een vlek, zo leert menig bestuurder tijdens trainingen, maar dat advies slaat men hier in de wind. Getracht wordt het rapport en de opstellers ervan in diskrediet te brengen. En natuurlijk krijgen anderen zoals Ravon en RVO er de schuld van dat dit zo uit de hand is gelopen. 'Ons college is van mening dat het bestuur en de ambtelijke organisatie professioneel hebben gehandeld.' zo staat het er echt in de brief van het college d.d. 22 november 2017 (deze brief zit in de bijlagen achter het rapport).
Misschien hebben wij een andere definitie van het begrip 'professioneel', want de feiten die in het rapport staan liegen er niet om. We lezen onder andere deze uitspraak van de verantwoordelijke ambtenaar: 'Wij hadden al lang door dat om welke reden dan ook het RVO het fietspad niet zou goedkeuren. Die kans hebben wij het RVO niet gegeven. Achteraf zijn wij daar zeer content mee.' Op de vraag waarom het rapport met een conclusie is voorgelegd aan RVO en waarom geen oordeel is gevraagd antwoord de projectleider als volgt: 'De gemeente was destijds van mening dat er geen capabele ambtenaren bij RVO aan de casus werkten. Wij hadden om die reden geen enkel vertrouwen in een goede afloop.' (met als gevolg de overvaltactiek van de gemeente). Er zijn op z'n minst toch wel flinke vraagtekens te plaatsen bij deze opvatting van professionaliteit, zou je zeggen.

Het rapport staat bol van de zaken die een gedegen bespreking in de raad vragen. We komen vingers te kort om op de zere plekken te leggen. Het gaat om kwesties als transparantie van bestuur en vertrouwen dat de burger moet kunnen hebben in de overheid. Grote woorden die makkelijk in beleidsvoornemens en gedragscodes voor bestuurders en ambtenaren worden opgeschreven, maar pas werkelijk betekenis krijgen in de alledaagse praktijk. Het rapport min of meer voor kennisgeving aannemen (want lesje geleerd, beterschap beloofd, er komen verkiezingen aan, wie bestuurt moet vuile handen durven maken, alleen het resultaat telt, de meeste mensen zijn blij met het fietspad dus wat zeur je nou, en wat je allemaal nog meer voor redenen kunt bedenken) doet geen recht aan het rapport en aan de controlerende taak van de gemeenteraad. We gaan donderdag zien hoe de raad hier tegenaan kijkt.

(7 december 2017)
Kritisch rapport van Rekenkamercommissie
Het is niet fraai, het oordeel van de Rekenkamercommissie over het handelen van het gemeentebestuur m.b.t. de aanleg van het fietspad door de spoorkuil. Het op 7 december gepubliceerde rapport zal op 14 december officieel worden aangeboden aan de raad en aldaar worden besproken. Uit het rapport rijst een ontluisterend beeld van volharding in onwaarheden, bewuste misleiding en minachting voor anderen.

De kritiek van de Rekenkamercommissie betreft onder andere de afhandeling door het college van het WOB-verzoek van de WMG. Hieronder een overzicht van de stukken (voorzover bij ons bekend!):
1. Brief WMG d.d. 19 januari 2015 met WOB-verzoek. De WMG wilde o.a. weten of en wanneer het college een besluit heeft genomen over het rapport van Waardenburg en toezending daarvan aan de RVO. Zoals bekend is het rapport op vrijdag 21 november 2014 opgestuurd en is de gemeente op maandag 24 november het fietpad gaan aanleggen.
2. Reactie gemeente d.d. 27 mrt 2015. De stukken die we bij deze brief kregen, waren al openbaar en/of hadden we al. Ook kregen we de stukken op papier met een gepeperde rekening erbij, terwijl we nadrukkelijk om digitale verstrekking hadden verzocht. Door ons opgevraagde collegebesluiten zaten er niet bij, terwijl de Wet Openbaarheid van Bestuur daartoe wel verplicht. Hier wordt dus voor de eerste keer onwaarheid verteld door het gemeentebestuur.
3. Omdat wij ons niet konden voorstellen dat er werkelijk geen interne stukken, collegebesluiten en bijbehorende ambtelijke adviezen waren, hebben we bezwaar gemaakt. En uiteraard ook vanwege de absurde kosten die ons in rekening werden gebracht.
4. Verweerschrift gemeente d.d. 2 juli 2015. Zoals de voorzitter van de bezwarencommissie stelt, is dit het verweer namens het college. Daarin staat dat alle beschikbare stukken zijn toegestuurd. 'Niet duidelijk is welke informatie reclamant mist'. Hier wordt voor de tweede keer door/namens het gemeentebestuur onwaarheid verteld.
5. Verslag van de hoorzitting d.d. 13 juli 2015. In de hoorzitting van de bezwarencommissie wordt nogmaals van gemeentezijde bevestigd dat er niet meer stukken zijn dan al beschikbaar zijn gesteld, ondanks dat er door de WMG-vertegenwoordigers in de hoorzitting nadrukkelijk naar wordt gevraagd. Hier wordt voor de derde keer namens het college onwaarheid verteld. De vertegenwoordiger namens het college stelt bovendien expliciet 'dat de gemeente er geen belang bij heeft stukken niet ter beschikking te stellen'. De onwaarheid wordt dus ook nog aangedikt.
6. Beslissing op bezwaar d.d. 17 december 2015. Hierbij zit ook het advies van de bezwarencommissie. Met de ondertekening door de burgemeester van dit besluit bevestigt het college nogmaals dat er geen stukken achtergehouden zijn. Hier wordt voor de vierde keer door het college onwaarheid verteld. De Rekenkamercommissie heeft nu immers vastgesteld dat er wel stukken (collegebesluiten) zijn achtergehouden en oordeelt dat het college daarmee onrechtmatig heeft gehandeld naar de WMG. Uit de reactie van het (huidige) college op het rapport blijkt dat deze besluiten destijds bewust geheim zijn gehouden en ook die omwettige handelwijze lijkt het huidige college te rechtvaardigen.

(21 november 2017)
Vrijwilligers, bedankt!
De WMG en Landschapsbeheer Groesbeek bedanken de vrijwilligers die tijdens de Landelijke Natuurwerkdag op 4 november 2017 hebben meegewerkt in Groesbeek. Het was een mooie werkochtend. Met 65 deelnemers (volwassenen en jeugd) hebben we langs de spoorlijn/fietspad in het Groesbeeks bos over een lengte van enkele honderden meters opslag van o.a. berk en vogelkers verwijderd. Dank ook aan de gemeente die het snoeihout zal afvoeren.
Het was zoals inmiddels traditie is, een gezellige werkochtend. Omroep Berg en Dal TV heeft opnamen gemaakt die in de uitzending van 6 november zijn vertoond (vanaf 4:45 min). Lijkt het jou wel wat, om je op deze plezierige en gezonde manier in te spannen voor natuur en landschap, meld je dan aan bij Landschapsbeheer Groesbeek en kom een keer meewerken.

(23 oktober 2017)
Landelijke Natuurwerkdag 2017 in de spoorkuil
Op zaterdagochtend 4 november a.s. organiseert Landschapsbeheer Groesbeek in het kader van de Landelijke Natuurwerkdag een werkochtend in de spoorkuil. Doel is het leefgebied van reptielen in stand te houden en te verbeteren. De spoorkuil is een belangrijk leefgebied; helaas worden er nog veel dieren doodgereden op het fietspad, dat - zoals we allemaal inmiddels wel weten - door de gemeente illegaal is aangelegd. Bij deze een oproep aan iedereen die de reptielen een warm hart toedraagt, om te komen helpen. Daarmee laten we samen zien dat de reptielen in de spoorkuil meer bescherming verdienen.

(20 oktober 2017)
Reptielenseizoen 2017: balans opmaken
Er zijn dit jaar al meer dan 40 zandhagedissen gesneuveld op het fietspad door de spoorkuil. Het actieve seizoen zit er voor de reptielen op, ze gaan in winterrust. Tijd dus om de balans op te maken, zoals afgesproken in het Maatregelenplan fietspad spoorkuil. Daarin is ook afgesproken dat er bij meer dan 15 doodgereden zandhagedissen in een seizoen overleg komt over aanvullende maatregelen ter voorkoming van meer slachtoffers.

Vanaf het voorjaar is een monitoring uitgevoerd in de spoorkuil, over het 2 km lange traject tussen Schietbaan en Biesseltsebaan. Vrijwilligers hebben daar zeer regelmatig en nauwkeurig gezocht naar doodgereden reptielen en hun waarnemingen doorgegeven volgens een vastgesteld protocol. Na goedkeuring van de meldingen door Ravon gaan deze naar Bureau Waardenburg die in opdracht van de gemeente aan het eind van het seizoen, wanneer de reptielen in winterrust zijn gegaan, een rapportage zal opstellen.
Voor zover bij ons bekend uit gegevens van de vrijwilligers, zijn er minstens 43 zandhagedissen gesneuveld en minstens 4 hazelwormen. Zowel op het gedeelte vanaf de Schietbaan tot aan het scherm als op het gedeelte voorbij het scherm tot aan de Biesseltsebaan, zijn meer dan 15 gesneuvelde zandhagedissen gevonden. Dat betekent dat op beide trajecten de kritische ondergrens is overschreden en dat er dus op beide trajecten aanvullende beschermende maatregelen nodig zijn.
Het goede nieuws is dat het 750 m lange scherm (met 11 tunnels) blijkt te werken, want daar zijn maar enkele doodgereden dieren gevonden. De tunneltjes onder het fietspad worden frequent door reptielen gebruikt, zo is uit videobeelden gebleken. Overigens ook door andere dieren zoals muizen en zelfs een wezel.

(16 oktober 2017)
Terugkijken: Fietspad spoorkuil onderwerp van De Monitor
Nadat eerder dit jaar de rekenkamercommissie van de gemeenteraad onderzoek besloot te gaan doen, heeft het bekende onderzoeksjournalistieke programma De Monitor van de KRO-NCRV nu ook de gang van zaken rond de aanleg van het fietspad door de spoorkuil onder de loep genomen. Een redacteur ging op onderzoek uit. In het dossier Dier en Bouw vindt u de resultaten. Op de website van De Monitor kunt u ook de uitzending van 15 oktober terugkijken.

(28 mei 2017)
Rekenkamercommissie onderzoekt aanleg fietspad spoorkuil
De WMG juicht het toe dat de rekenkamercommissie van de gemeenteraad van Berg en Dal in vervolg op een vooronderzoek besloten heeft onderzoek te doen naar de besluitvorming rond de tracékeuze en aanleg van het fietspad door de spoorkuil. Het eindrapport wordt half oktober verwacht. [Update: dit is vertraagd. De aanbieding van het rapport aan de raad staat gepland op 14 december 2017.] Al eerder heeft de WMG geprobeerd duidelijkheid te krijgen. Een WOB-verzoek begin 2015 leverde echter niets op, want volgens de betrokken ambtenaar stond er niets op papier over de interne besluitvorming.

Voor meer info verwijzen we naar het achtergrondsartikel in het Groesbeeks Milieujournaal 166 (december 2016).

(19 december 2016)
Maatregelplan in werking
In het najaar 2016 zijn schermen geplaatst en tunnels aangelegd over een lengte van 750 meter langs het fietspad. Dat beslaat een deel van het (1200 meter lange) traject tussen spoorbruggetje en Biesseltsebaan; in totaal is het fietspad 2 km lang. In het maatregelenplan zijn nog meer zaken overeengekomen. De gemeente is verantwoordelijk voor de aangelegde voorzieningen en beheer/instandhouding ervan. Verder heeft de gemeente toegezegd dat ze eenmalig alle opslag van bomen en struiken zal laten terugzetten in de gehele spoorkuil (incl. beide taluds) op het traject tussen spoorbruggetje en Biesseltsebaan. Daarna zullen WMG en RAVON zich inspannen om het vervolgbeheer (het terugzetten van opslag van bomen en struiken) te laten uitvoeren door vrijwilligers, bijvoorbeeld tijdens de jaarlijkse Landelijke Natuurwerkdag in november. De gemeente zal daarbij op verzoek hand- en spandiensten verrichten, zoals het afvoeren van snoeihout en het terugzetten van braamstruwelen.
Verder is afgesproken dat er vervolgoverleg over nieuwe, aanvullende maatregelen komt, wanneer er substantieel reptielen (meer dan 15 zandhagedissen of meer dan 5 hazelwormen of 1 of meer gladde slangen in een seizoen) doodgereden blijven worden op het fietspad.

(14 juli 2016)
Compromis bereikt
WMG en RAVON zijn half juni met de gemeente een Maatregelenplan fietspad spoorkuil overeengekomen dat tot doel heeft de reptielenpopulaties te beschermen en het gebruik van het fietspad mogelijk te maken. Dit is ter goedkeuring voorgelegd aan de RVO.

(22 mei 2016)
Update bemiddelingstraject
Zoals bekend is vorig jaar een bemiddelingstraject gestart in het geschil tussen gemeente en RVO (handhavingsautoriteit Flora- en faunawet). Gemeente en RVO kwamen onderling niet tot een oplossing, daarna zijn RAVON en WMG erbij betrokken. Op 14 januari 2016 heeft het eerste gesprek onder leiding van de bemiddelaar plaatsgevonden. Na een terreinbezoek waar diverse partijen de verschillende opties hebben besproken, volgde op 25 maart een tweede gesprek waarin een compromisvoorstel is besproken. Dat houdt een combinatie in van beschermingsmaatregelen voor reptielen (geleidingswand en tunnels) en maatregelen ter verbetering van het leefgebied (o.a. beheer spoorkuil). Over een lengte van 750 m (in de bocht tussen bruggetje en Biesseltsebaan zouden dan beschermende voorzieningen komen, in de vorm van een geleidingswand aan beide zijden van het fietspad waarbij tevens op gepaste afstanden passages worden aangelegd waardoor reptielen van de ene naar de andere kant kunnen gaan. De hele spoorkuil, met name de noordhelling (op het zuiden gericht) en het dal, is immers leefgebied van reptielen. Gezien de locaties waar vorig jaar reptielen zijn doodgereden, heeft de WMG gepleit voor beschermende voorzieningen op het gehele traject (1.200 m) tussen spoorbruggetje en Biesseltsebaan. Ook hebben we aandacht gevraagd voor de technische haalbaarheid van dergelijke voorzieningen, gezien de beperkte ruimte tussen fietspad en spoorlijn. Helaas was er (o.a. om financiele redenen) onvoldoende steun voor ons pleidooi en zijn we uiteindelijk akkoord gegaan met het compromis, teneinde uit de impasse te komen. [Overigens zijn op het traject tussen Schietbaan en bruggetje ook doodgereden reptielen gevonden. Ook hiervoor is geen bescherming voorzien.]

Beheer en monitoring: In het compromisvoorstel van 25 maart staan ook nog andere punten zoals over verbetering van de spoorkuil als leefgebied van reptielen (daarmee zou schade aan de populaties als gevolg van het fietsverkeer gecompenseerd kunnen worden, want populaties kunnen dan robuuster worden). Dat betreft o.a. begrazing, terugzetten van opslag, vrijwillig landschapsbeheer. Een ander, zeer belangrijk punt uit het compromisvoorstel is dat er gemonitord gaat worden (= doodgereden reptielen tellen) op het niet-beschermde deel van de spoorkuil. Vallen daar 'te veel' slachtoffers, dan moeten er aanvullende maatregelen worden genomen. Voor de WMG is dit een moeilijk punt, mede gezien het beroep dat gedaan zal worden op onze vrijwilligers voor het beheer van de spoorkuil. Deze onderdelen van het compromisvoorstel moeten nog concreet worden uitgewerkt. Belangrijk is natuurlijk ook de tijdstermijn waarover de afspraken gaan gelden.

Reptielenraster: Nadat de WMG op 30 maart had ingestemd met het (nog uit te werken) compromis, heeft wethouder Barber op 31 maart aan de raad meegedeeld dat er een akkoord is en dat er over een lengte van 750 m een raster wordt aangelegd. Ze zei erbij te hopen dat het fietspad over drie weken weer open kon. Echter, een dag later ontvingen wij een email van de ambtenaar dat hij 'al enkele weken' op zoek was naar een passende afrastering. Het beoogde reptielenraster dat standaard wordt aanbevolen, kon niet doorgaan, omdat er te weinig ruimte is tussen fietspad en spoorlijn. In plaats daarvan werd een oplossing voorgesteld, zoals ook wordt toegepast bij amfibieenpassages. En zo stond er op 13 april opeens een stukje paddenscherm in de spoorkuil. Deze proefopstelling werd meteen door RAVON afgekeurd: niet duurzaam (gaat niet lang mee), vandalismegevoelig, onvoldoende effectief (te laag, door uitzetten en krimpen ontstaan openingen waar reptielen doorheen kunnen), en ook: veel te gevaarlijk voor fietsers (scherpe rand). De aanwezige leverancier werd gevraagd een tweetal offertes voor betere oplossingen uit te brengen, eentje is er inmiddels binnen. Van de tweede heeft de gemeente inmiddels laten weten dat die er niet komt, want die zou te duur zijn. [Update 24 mei: tweede offerte is binnengekomen.]

Hoe nu verder? Duidelijk mag zijn dat het investeren in beschermende voorzieningen alleen zin heeft, wanneer deze effectief zijn en wanneer het goed functioneren gedurende langere tijd is gewaarborgd. Ook is het belangrijk dat het reptielenraster onderdeel is van een pakket aan maatregelen dat nog geconcretiseerd moet worden. Alleen heldere afspraken, die voor alle partijen duidelijk zijn en waarmee alle partijen instemmen, maken een eind aan dit al te lang lopende conflict.

Helaas: Ondanks - of dankzij - de (gebrekkige) afsluiting van het fietspad, waar helaas lang niet iedere fietser zich aan houdt, is onlangs de eerste doodgereden hazelworm van 2016 aangetroffen. Het zal ook wel niet de laatste zijn.

(17 januari 2016)
Terugblik: Een jaar fietspad, vele gesneuvelde reptielen
Op basis van gegevens van de NDFF (Nationale Databank Flora en Fauna) heeft RAVON de balans opgemaakt van het aantal reptielen dat in 2015 is gesneuveld op het fietspad in de spoorkuil. De gegevens komen voort uit meldingen op waarneming.nl en telmee.nl. In totaal gaat het om 37 slachtoffers (36 zandhagedissen, 1 hazelworm), verdeeld over de maanden april, mei en augustus. In juni en juli zijn geen waarnemingen van verkeersslachtoffers gemeld. Uit literatuurreferenties blijkt dat bij hagedissen de volgende ochtend al ruim de helft van de verse verkeersslachtoffers is weggewerkt door aaseters (kraaien, vossen, egels etc). Omdat er niet elke dag is gekeken ligt het werkelijke aantal verkeersslachtoffers waarschijnlijk hoger en kom je al snel op ca. 75 individuen, aldus RAVON. De afsluiting op 1 september heeft ertoe geleid dat de sterfte niet verder is opgelopen, zonder afsluiting kunnen nog hogere aantallen slachtoffers verwacht worden. Vorig jaar schatte Bureau Waardenburg de populatie zandhagedissen in de spoorkuil op 200 tot 400 dieren. Een substantieel deel van deze populatie sneuvelt dus op het nieuwe fietspad. Deze situatie kan niet anders worden beschouwd dan als een zeer forse overtreding van de Flora- en Faunawet (het fietspad is zonder ontheffing of toetsing op deze wet aangelegd en in gebruik genomen).
RAVON heeft deze informatie onlangs ingebracht in het overleg tussen betrokken partijen onder leiding van bemiddelaar Verdaas. Ook de WMG mocht voor het eerst aantreden. Voor een constructief overleg over mogelijke oplossingen is het volgens de WMG allereerst nodig dat de feiten worden onderkend. Het is dan ook jammer dat de gemeente op 3 december 2015 in de beantwoording van raadsvragen (zie pag. 2/3) het 'meningsverschil' met de RVO als volgt beargumenteerde: "Door het leefgebied van de beschermde soorten werd immers al gefietst, zowel bovenlangs als door de spoorkuil, waardoor er al slachtoffers vielen onder die beschermde diersoorten. Niet bewezen is dat er met de aanleg van het betonnen fietspad meer zouden zijn." Tot op heden zijn er noch door de gemeente noch door derden gegevens gepubliceerd die deze stellingen bevestigen. Met andere woorden: de gemeente kraamt onzin uit.

(15 januari 2016)
Beslissing op bezwaar WOB-verzoek eindelijk genomen
De gemeente heeft een beslissing genomen op ons bezwaar inzake het WOB-verzoek. Omdat er onvoldoende helderheid kwam over de besluitvorming rond de aanleg van het fietspad, heeft de WMG in januari 2015 een verzoek in het kader van de Wet Openbaarheid van Bestuur ingediend. Helaas kregen we alleen stukken toegestuurd die we al hadden. Over de interne besluitvorming niets. Plus een forse rekening voor het verstrekken van papieren kopieen, terwijl wij om digitale verstrekking hadden gevraagd. Dus bezwaar gemaakt. Op 13 juli 2015 vond de zitting plaats van de bezwarencommissie. Namens de gemeente beweerde de dienstdoende ambtenaar namens het college dat er niets op papier stond aangaande de interne besluitvorming over de aanleg van het fietspad, geen ambtelijke notities, geen collegebesluiten, helemaal niets. De bezwarencommissie heeft zich met verwijzing naar jurisprudentie op het standpunt gesteld dat de WOB-verzoeker moet aantonen welke stukken hij precies wil hebben. Men acht het geloofwaardig dat de gemeente zegt geen stukken te hebben over de interne besluitvorming rond de aanleg van het fietspad. Wellicht dat de gemeenteraad zich hier eens over kan buigen, want ons lijkt het een weinig transparante en door de raad slecht controleerbare wijze van gemeentebestuur.
De bezwarencommissie (en ook college) heeft ons bezwaar tegen de rekening wel gegrond verklaard. Stukken hadden gewoon digitaal verstrekt moeten worden. Daarmee wordt ook voorkomen dat er financiele drempels worden opgeworpen voor burgers en organisaties die middels de WOB openheid van zaken aan de gemeente vragen.

(november 2015)
Natuurwerkdag 2015 groot succes
Landschapsbeheer Groesbeek bedankt, mede namens mede-organisatoren IVN Rijk van Nijmegen en Staatsbosbeheer, alle vrijwilligers die op 7 november hebben meegewerkt tijdens de Natuurwerkdag 2015. Met meer dan 100 personen werd het talud van de spoorkuil onder handen genomen. Opslag van bomen en struiken werd verwijderd om dit leefgebied geschikt te houden voor reptielen. Ook was er een korte excursie voor belangstellenden, een informatiestand van RAVON en kwam de schaapskudde langs. Mede dankzij het enthousiasme van de deelnemers was het een prachtige dag!

Van de activiteit is een verslag gemaakt.
In de folder vindt u achtergrondinformatie over de werklocatie en waarom daar is gewerkt: het 'Reptielenreservaat' in wording.
Foto's en andere info staat ook op de Facebookpagina die voor deze natuurwerkdag is gemaakt.
En hier nog een leuk fotoverslag.


Weggegooid geld
Bekijk het item Weggegooid geld dat het programma Kanniewaarzijn op 2 oktober 2015 wijdde aan het fietspad.

(4 november 2015)
Winterrust
Op 26 oktober is het fietspad door de spoorkuil voorlopig weer opengesteld. Omdat reptielen voor hun lichaamstemperatuur afhankelijk zijn van de omgeving (warmte en zon), gaan ze in het najaar in rust en kruipen dan weg in winterverblijven waaruit ze in het voorjaar weer te voorschijn komen. In verband met een gerechtelijke uitspraak had de gemeente het fietspad op 31 augustus afgesloten. In die periode (volgens Bureau Waardenburg de enige periode in het jaar waarin reptielen gevaar zouden lopen! De feiten zijn anders: in de hele actieve periode worden dieren doodgereden) zouden de jonge zandhagedissen op het idee komen om zich op het fietspad te begeven en zo kans lopen te worden overreden. Jammer genoeg was men met deze maatregel aan de late kant, want in de weken daarvoor zijn al jonge zandhagedissen doodgereden. Inmiddels is een zgn. bemiddelingstraject gestart, tussen gemeente en RVO met Co Verdaas als bemiddelaar. Ravon, WMG en de andere natuurorganisaties worden hier vooralsnog buiten gehouden.

(21 juli 2015)
RVO handhaaft standpunt m.b.t. fietspad spoorkuil
In de beslissing op bezwaar heeft de RVO het bezwaar van de gemeente afgewezen en het standpunt gehandhaafd dat de gemeente met de aanleg en ingebruikname van het betonfietspad door de spoorkuil een overtreding van de Flora- en faunawet heeft begaan. De gemeente moet het fietspad binnenkort afsluiten en maatregelen nemen, op straffe van een dwangsom, aldus de RVO.

Vanaf het voorjaar, wanneer de dieren uit hun winterrust komen, blijken er reptielen te sneuvelen als gevolg van aanrijdingen op het fietspad. Bovendien is het leefgebied van reptielen aangetast als gevolg van de aanleg van het 2 m brede beton en de daarnaast gelegen grindberm die op veel plaatsen breder is dan de door de gemeente opgegeven 1 m. De RVO legt de gemeente daarom opnieuw een dwangsom op, indien het fietspad niet wordt afgesloten per direct na afloop van de termijn van 6 weken na publicatie van de beslissing op bezwaar. Verder dient de gemeente maatregelen te nemen om de overtreding van de Flora- en faunawet ongedaan te maken. De opties zijn o.a. verwijdering van het beton en terugbrengen in de oude staat of het jaarlijks afsluiten van het fietspad tussen april en oktober, wanneer de reptielen actief zijn. Wil men het fietspad handhaven, dan moeten er diverse maatregelen worden genomen zoals het aanbrengen van faunapassages en het verwijderen van het grindbed tussen fietspad en talud. De RVO heeft zich hierbij laten adviseren door ecologen (zie advies).

In de hoorzitting (zie verslag) die op 4 juni is gehouden n.a.v. de door gemeente en WMG ingediende bezwaren tegen het eerdere besluit van de RVO, kwam de vraag nog aan de orde waarom het alternatief (trace schelpenpad) niet is doorgegaan. De gemeenteambtenaar gaf toe dat hij bij het voorleggen van de verklaring van geen bezwaar (tegen het schelpenpad) aan de natuurorganisaties, bewust had verzwegen dat de gemeente nog steeds de voorkeur gaf aan de spoorkuil, omdat hij vreesde dat anders de WMG niet zou tekenen. Daarmee werden de natuurorganisaties nadrukkelijk op het verkeerde been gezet. Wij hebben hiervan destijds als gezegd dat we dit onfatsoenlijk gedrag vinden.

[Foto: De gemeente beweert dat door het witte beton minder slachtoffers zullen vallen, omdat het materiaal minder snel opwarmt. Helaas blijkt het beton 's avonds juist warm aan te voelen in vergelijking met de omgeving; zo werd eind juni dit zwangere vrouwtje zandhagedis om half 9 's avonds aangetroffen]

Voortgang WOB-verzoek moeizaam
Omdat er onvoldoende helderheid kwam over de besluitvorming rond de aanleg van het fietspad, heeft de WMG in januari een verzoek in het kader van de Wet Openbaarheid van Bestuur ingediend. Helaas kregen we alleen stukken toegestuurd die we al hadden. Over de interne besluitvorming niets. We hebben hiertegen bezwaar gemaakt. Op 13 juli vond de zitting plaats van de bezwarencommissie. Namens de gemeente beweerde de dienstdoende ambtenaar dat er niets op papier stond aangaande de interne besluitvorming over de aanleg van het fietspad, geen ambtelijke notities, geen collegebesluiten, helemaal niets. Wij wachten af wat de bezwarencommissie hiervan vindt.

(20 mei 2015)
Hoorzitting n.a.v. bezwaar fietspad spoorkuil
Binnenkort zal er bij de RVO (handhavingsautoriteit Flora- en Faunawet) een hoorzitting plaatsvinden n.a.v. het bezwaar dat de gemeente heeft ingediend tegen het dwangsombesluit d.d. 9 maart 2015 van de RVO (zie hieronder). De RVO moet daarna een zgn. beslissing op bezwaar nemen. Ook de WMG heeft formeel bezwaar gemaakt tegen het besluit, omdat wij denken dat het ongedaan maken van de barrierewerking van het fietspad voor reptielen geen goede oplossing is voor de overtreding van de Flora- en Faunawet die door de aanleg en het gebruik van het fietspad is ontstaan en voortduurt. Verder vinden we het door Waardenburg uitgevoerde onderzoek en de conclusies die daaraan worden verbonden, onvolledig. Behalve de WMG is ook Stichting RAVON als belanghebbende derde partij bij deze kwestie betrokken.

Voor de volledigheid is het goed om er nog eens op te wijzen dat het de gemeente zelf is die het conflict zoekt met de RVO. In de recente beantwoording van raadsvragen die daarover zijn gesteld, wekt het college van B & W de indruk dat de juridische kosten die de gemeente in deze kwestie maakt, te wijten zijn aan de opstelling van de WMG. Dit is onjuist, het is de RVO die de gemeente op het matje roept. En het is de gemeente die het betonfietspad snel heeft aangelegd, zonder te wachten op instemming van de RVO.

[Foto: Op 14 april 2015 werd tijdens de eerste zonnige dag van het jaar het eerste verkeersslachtoffer op het fietspad aangetroffen, een zandhagedis]

(1 april 2015)
RVO moet nieuw besluit nemen over fietspad spoorkuil
De RVO zal een nieuw besluit moeten nemen over de vraag of de gemeente met de aanleg van het betonfietspad door de spoorkuil wel of niet een overtreding van de Flora- en faunawet heeft begaan, en zo ja, welke gevolgen dat dan heeft. Dat blijkt uit de recente uitspraak van de rechtbank Arnhem.

De rechtbank deed uitspraak in het verzoek om een voorlopige voorziening dat was ingediend door de gemeente Groesbeek tegen het besluit van de RVO d.d. 9 maart 2015 waarin de gemeente werd opgedragen op straffe van een dwangsom het betonfietspad te verwijderen dan wel af te sluiten en de barrierewerking voor reptielen ongedaan te maken. Het dwangsombesluit blijft geschorst, tot 6 weken nadat de RVO een beslissing op bezwaar heeft genomen. Opvallend in de uitspraak is dat de rechtbank geen tijdelijke afsluiting van het fietspad oplegt; de rechter vindt dat de RVO onvoldoende heeft aangetoond dat het rapport van bureau Waardenburg niet zou deugen. Waardenburg concludeerde dat er geen overtreding van de Flora- en faunawet plaatsvindt, omdat de gladde slang en hazelworm niet gevonden zijn in het plangebied (= 4 m brede strook waarin het fietspad plus bermen liggen) en er genoeg leefgebied voor de zandhagedis overblijft. Dat lijkt ons wat al te kort door de bocht en de WMG overweegt dan ook om bezwaar te maken tegen het besluit van de RVO.

(19 maart 2015)
Bezwaar gemeente tegen besluit RVO inzake fietspad spoorkuil
De gemeente heeft bezwaar gemaakt tegen het besluit (zie bericht hieronder) van de RVO d.d. 9 maart 2015 waarin staat dat de gemeente met de aanleg en het gebruik van het betonfietspad door de spoorkuil een onaanvaardbare overtreding begaat van de Flora- en faunawet. Gelijktijdig heeft men een voorlopige voorziening bij de rechtbank aangevraagd, dat wil zeggen dat een schorsing van het besluit wordt gevraagd, totdat de bezwaarprocedure is afgehandeld. Op 18 maart diende de zaak bij de rechtbank, de uitspraak wordt op 25 maart a.s. verwacht.

Ook andere belanghebbende partijen kunnen binnen de termijn van 6 weken na bekendmaking van het besluit (= 9 maart 2015) bezwaar maken tegen de inhoud ervan. De WMG beraadt zich daar over. Bij het rapport van Bureau Waardenburg zijn namelijk nog wel wat kanttekeningen te plaatsen, zowel bij het in 2014 uitgevoerde onderzoek naar reptielen in de spoorkuil als bij de conclusies die men op basis van dat onderzoek meent te mogen trekken.

[Foto: Officieel zou het betonfietspad verboden terrein zijn voor scooters en brommers, maar niemand die handhaaft: dus sneuvelen er nog meer dieren die niet op tijd weg kunnen komen.]

(10 maart 2015)
Fietspad spoorkuil: RVO eist nu actie van gemeente
In een vervolgbrief eist de RVO (handhavingsautoriteit Flora- en faunawet) dat de gemeente voor 15 maart a.s. het betonfietspad door de spoorkuil of verwijdert of afsluit en de barrierewerking voor reptielen ongedaan maakt. De brief volgt op de vooraankondiging van handhaving die de RVO op 25 februari 2015 naar de gemeente heeft gestuurd. Op deze eerdere brief heeft het college van B & W nog niet inhoudelijk gereageerd, zo lezen we in de nieuwe brief van de RVO. Men vroeg uitstel, maar de RVO vindt dat niet meer verantwoord nu het voorjaar dichterbij komt en de reptielen uit hun winterrust komen. Blijft actie voor 15 maart uit, dan legt de RVO een dwangsom van 150.000 euro op.

Vorige week kondigde de gemeente in de media aan dat zij niet van plan was om aan het verzoek van de RVO te voldoen. Hoe het nu verder gaat, zal deze week wel duidelijk worden.

(25 februari 2015)
RVO: gemeente moet fietspad afsluiten
De RVO (handhavingsautoriteit Flora- en faunawet) blijft bij haar standpunt dat met de aanleg van het betonfietspad door de spoorkuil de Flora- en faunawet is overtreden. Men verzoekt de gemeente om het fietspad voor 15 maart a.s. buiten gebruik te stellen en met fysieke maatregelen de barrièrewerking ervan voor reptielen op te heffen. De gemeente mag ook overwegen het fietspad op te ruimen. Dat staat te lezen in de vooraankondiging handhaving die de RVO op 25 februari naar de gemeente heeft gestuurd.

De aanleg van het fietspad betekent een verlies aan leefgebied van in ieder geval de zandhagedis en hazelworm, en wellicht ook van de gladde slang. Waar Bureau Waardenburg vorig jaar concludeerde dat de gladde slang niet aanwezig is, stelt de RVO nu vast dat slechts een deel van de spoorkuil is onderzocht en dat niet vast staat dat de gladde slang er niet voorkomt. Verder zal het gebruik van het fietspad leiden tot slachtoffers onder reptielen. Die conclusie werd ook door Waardenburg getrokken: met name jonge zandhagedissen die op zoek gaan naar nieuw leefgebied zouden een verhoogde kans hebben om op het fietspad te komen en te worden doodgereden. Om die risico's te voorkomen stelt het ecologisch bureau voor om te monitoren en indien nodig het fietspad een korte periode van het jaar af te sluiten. Deze werkwijze - eerst het fietspad aanleggen en daarna pas onderzoeken wat de gevolgen zijn - is onjuist, aldus de RVO.

Omdat het fietspad een fysieke belemmering vormt in het leefgebied van reptielen, moeten er aldus de RVO op korte termijn maatregelen genomen worden waardoor reptielen op veilige wijze het fietspad kunnen doorkruisen. Dat laat onverlet dat er over een breedte van 4 meter en een lengte van 2 km in totaal 0,8 ha aan leefgebied van reptielen is vernietigd. En waarom? Als het college de optie schelpenpad had gekozen (waar ook de gemeenteraad voorstander van was), was dit allemaal niet aan orde geweest.

(21 februari 2015)
Gemeente: RVO handelt onzorgvuldig mbt fietspad spoorkuil
Met het inschakelen van een ecologisch bureau heeft de gemeente naar behoren aan haar zorgplicht inzake de Flora- en faunawet voldaan, aldus de gemeente in haar afwijzende reactie naar de RVO (handhavingsautoriteit Flora- en Faunawet). Die stelde onlangs vast dat de aanleg van het betonfietspad door de spoorkuil een overtreding van de wet is, die op korte termijn dient te worden hersteld. Door het onderzoek van het ecologisch bureau als onvoldoende te beoordelen, handelt de RVO in strijd met het zorgvuldigheidsbeginsel, aldus de advocaat van de gemeente.

Helaas lijkt de gemeente even te vergeten dat men zelf de nodige risico's heeft genomen door het betonfietspad snel aan te leggen, voordat de RVO een besluit heeft kunnen nemen in het kader van de Flora- en faunawet. 'De staatssecretaris behoort zich te realiseren dat niet alleen het ministerie maar ook de gemeente spaarzaam om moet gaan met gemeenschapsgelden', aldus de advocaat in de brief. Het moet niet gekker worden, 'boter op het hoofd' noemen we dat. Al deze ellende had de gemeente kunnen voorkomen door simpelweg te kiezen voor de optie schelpenpad.

Onlangs heeft de gemeente eindelijk het onderzoekrapport van Bureau Waardenburg openbaar gemaakt, als bijlage bij een informatienota aan de gemeenteraad (op agenda raad d.d. 11 februari 2015). In het rapport doet het adviesbureau verslag van het onderzoek dat men vorig jaar heeft uitgevoerd in de spoorkuil, om meer informatie te krijgen over de verspreiding van reptielen in het gebied. Dit rapport is op 20 november 2014 met een begeleidende brief naar de RVO gestuurd, daags voordat de gemeente begon met de aanleg van het fietspad.

(28 januari 2015)
RVO: aanleg fietspad spoorkuil is een overtreding FFwet
De RVO (handhavingsautoriteit Flora- en Faunawet) heeft de aanleg van het betonfietspad door de spoorkuil beoordeeld als een overtreding van de Flora- en Faunawet. De gemeente dient deze overtreding te herstellen en krijgt 4 weken de tijd om daarvoor een plan in te dienen. Dat staat in de brief die de RVO op 27 januari 2015 naar de gemeente heeft gestuurd.
De RVO is van mening dat door het aanleggen van het betonfietspad leefgebied van de zandhagedis en hazelworm verloren is gegaan. Verder acht men voldoende aangetoond dat de gladde slang er niet zou voorkomen. Of dat laatste een juiste conclusie is, kunnen we nog niet zeggen, want de WMG beschikt tot op heden niet over het hiertoe vorig jaar in opdracht van de gemeente uitgevoerde onderzoek.

(24 januari 2015)
Brief College geeft onvoldoende uitleg
In reactie op onze brief heeft het College van B & W haar zienswijze op de gang van zaken rond het aanleggen van het betonfietspad in de spoorkuil uiteengezet. Helaas blijven er nog vele vragen onbeantwoord. Dat was reden voor de WMG om met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur in een brief alle beschikbare informatie, stukken e.d. op te vragen bij de gemeente.

(4 december 2014)
Update: optreden gemeente is onfatsoenlijk
De WMG betitelt het optreden van de gemeente m.b.t. de onaangekondigde aanleg van een betonfietspad in de spoorkuil, als onfatsoenlijk. De natuurorganisaties dachten dat ze een overeenkomst met de gemeente hadden over verharding van het naastgelegen schelpenpad, maar deze bleek van geen waarde te zijn. Lees hier de brief (zie ook Milieujournaal 158, pag. 27-30) die wij naar de gemeenteraad hebben gestuurd, met daarin o.a. een terugblik op de gang van zaken.

[Foto: De spoorkuil met het fietspadtrace, met links het beschikbare alternatief: het schelpenpad, 24 november 2014.]

(24 november 2014)
Gemeente drukt aanleg fietspad in spoorkuil door
Tot verbijstering van de betrokken natuurorganisaties is de gemeente op maandagochtend 24 november begonnen met de aanleg van een betonnen fietspad door de spoorkuil. Dit terwijl er een besluit tot handhaving van de handhavingsautoriteit Flora- en Faunawet ligt: men mag niet beginnen zonder diens toestemming, vanwege de aanwezigheid van beschermde reptielen in de spoorkuil. Uiteraard hebben wij meteen contact opgenomen met de handhavingsautoriteit. Helaas kan men het werk niet stilleggen, want de overtreding (het grondverzet in het leefgebied van reptielen) is reeds begaan en het storten van het beton zou niet leiden tot een nieuwe overtreding van de Flora- en Faunawet.

We kunnen deze handelwijze niet anders betitelen dan als onfatsoenlijk. Het gemeentebestuur heeft haar besluit hierover niet bekend gemaakt. Stiekem heeft men 's morgens in alle vroegte de aannemer laten beginnen en toen de handhavingsautoriteit kwam opdagen, was het werk al gedaan. En kon er niet meer worden stilgelegd. Volgens het handhavingsbesluit moest de gemeente deze zomer een onderzoek in de spoorkuil laten uitvoeren naar de aanwezigheid van beschermde reptielen. Dit is gebeurd. Op vrijdag 21 november heeft de gemeente deze stukken naar de RVO gestuurd. En maandagochtend moet dan blijkbaar de schop erin. Opnieuw laat de gemeente helaas zien dat men zich weinig gelegen laat liggen aan wetgeving op het gebied van natuurbescherming. De grote vraag is en blijft waarom dit fietpad per se door de spoorkuil moet. Onbegrijpelijk ook dat burgemeester Keereweer, tevens voorzitter van de Raad van Toezicht van Stichting RAVON (onderzoek reptielen en amfibieen) hier het groene licht voor geeft.

De RVO moet nu gaan beoordelen of het gebruik van het fietspad tot overtreding van de Flora- en Faunawet gaat leiden, en zo ja, welke maatregelen er dan genomen moeten worden om deze ongedaan te maken of te voorkomen. Het is dus in theorie zelfs mogelijk dat het fietspad niet mag worden gebruikt of zelfs weer verwijderd moet worden. In ieder geval zullen er weer juridische procedures gaan volgen. Blijkbaar besteedt de gemeente liever haar geld aan een advocaat dan aan natuurbescherming.

(14 oktober 2014)
College B & W wil toch betonfietspad door spoorkuil doorzetten
Bij navraag aan de burgemeester hebben we bevestigd gekregen dat het gemeentebestuur nog steeds de voorkeur geeft aan een betonnen fietspad door de spoorkuil. En dat ook wil gaan aanleggen 'wanneer de gladde slang niet gevonden is'. Dit is niet volgens de afspraak die de WMG, samen met RAVON, Staatsbosbeheer en de Heiderijkprojectgroep, met de gemeente dacht te hebben gemaakt. Een korte terugblik: in de raadsvergadering van 24 april 2014 lag er een motie van het CDA om af te zien van een fietspad door de spoorkuil. VOLG steunde de motie niet (waardoor deze werd verworpen), maar heeft in plaats daarvan gepleit voor een hernieuwde discussie met alle betrokken partijen, met als insteek een bovenlangse oplossing. Lukt dat niet, dan is VOLG ervoor het fietspad in de geplande uitvoering uit te voeren. Verantwoordelijk wethouder Giesbers heeft in de carrouselvergadering deze benadering gevolgd.

Verklaring van geen bezwaar
Op 15 juli 2014 ontving de WMG een email van de verantwoordelijke gemeenteambtenaar Cees van der Ree met de volgende tekst: "Vorige week is er overeenstemming bereikt tussen Staatsbosbeheer en gemeente Groesbeek voor de aanleg van het betonfietspad over het schelpenpad tussen Schietbaan en Biesseltsebaan. Graag zou ik per ommegaande op deze mail (reply to all) van jullie willen vernemen dat bij jullie organisatie geen bezwaar is tegen dit voornemen (verklaring van geen bezwaar). Nadat ik jullie verklaring van geen bezwaar heb ontvangen, zal ik een omgevingsvergunning gaan aanvragen om het fietspad ook planologisch mogelijk te maken. Omdat onderstaande organisaties en/of personen een betonfietspad door de kuil niet zien zitten i.v.m. de aanwezige door jullie aangegeven natuurwaarden in de kuil, ga ik er vanuit ook jullie medewerking te verkrijgen voor het betonfietspad bovenlangs over het bestaande schelpenpad. Mocht er één of meerdere personen/organisaties deze verklaring niet onderschrijven, dan vervalt de mogelijkheid voor dit tracé. Let wel: jullie geven een verklaring af voor jullie eigen organisatie en dus niet op persoonlijke titel".
Voor de WMG was dit een duidelijk signaal dat er een streep zou kunnen door het fietspad in de spoorkuil, als we gezamenlijk zouden instemmen met de aanleg van een betonfietspad op het schelpenpaadje. Dus dat hebben we gedaan, als compromis, want voor ons hoeft dat beton in de natuur niet. Wel met de toevoeging dat we ervan uitgaan dat in dat geval fietsverkeer (o.a. ATB's) over het onderhoudspaadje door de spoorkuil wordt ontmoedigd. Daarmee leek alles in kannen en kruiken. De benodigde omgevingsvergunning voor de aanleg van het betonfietspad op het schelpenpaadje werd aangevraagd, en is op 9 september jl. verleend. Wij gaan ervan uit dat het fietspad kan worden aangelegd, zodra de bezwarentermijn is verlopen en de vergunning definitief is geworden.

Wij betreuren het dat het gemeentebestuur blijkbaar van mening is dat alle opties nog open liggen en dat zelfs de voorkeur blijft uitgaan naar de locatie spoorkuil.

(12 augustus 2014)
Fietspad door spoorkuil definitief van de baan
Dankzij het protest van Stichting RAVON en WMG is de voorgenomen aanleg van een betonnen fietspad door de spoorkuil eindelijk geschrapt. In plaats daarvan komt het betonnen pad op het huidige onverharde fietspad bovenlangs de spoorkuil te liggen. De gemeente heeft daarover overeenstemming bereikt met Staatsbosbeheer. Hoewel de WMG geen voorstander is van beton in het bos, hebben we toch ingestemd met dit compromis op voorwaarde dat de spoorkuil ook in de toekomst gevrijwaard blijft van een fietspad.

(31 mei 2014)
RVO blijft bij standpunt handhaving Flora en Faunawet bij aanleg fietspad door spoorkuil
In reactie op de zienswijze van de gemeente, heeft de handhavingsautoriteit voor de Flora en Faunawet (tegenwoordig RVO geheten, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) haar standpunt gehandhaafd: de aanleg van een betonnen fietspad door de spoorkuil is strijdig met de Flora- en Faunawet, indien de gemeente niet vooraf veel meer onderzoek doet naar het voorkomen van beschermde reptielen in de spoorkuil. Zo'n onderzoek is nodig om vast te kunnen stellen welke gevolgen zo'n fietspad zou hebben voor deze dieren. De gemeente heeft via haar advocaat een zienswijze ingediend tegen de eerdere vooraankondiging van handhaving.

(27 april 2014)
Alternatief voor fietspad spoorkuil komt in beeld
Op 24 april jl. is in de gemeenteraad gesproken over het fietspad door de spoorkuil naar aanleiding van een motie van het CDA om het fietspad te schrappen. De WMG heeft alle raadsleden voorafgaand een notitie gemaild waarin we nogmaals uitleggen waarom dit fietspad een ongewenst en naar onze mening ook onhaalbaar plan is (vanwege Flora- en faunawet). Helaas is de motie niet aangenomen. Wel lijkt er ruimte gekomen voor het onderzoeken van een alternatief, namelijk het verbeteren van het zgn. schelpenpaadje dat bovenlangs de spoorkuil loopt. De WMG wil graag constructief meewerken aan overleg met gemeente en Staatsbosbeheer over dit alternatief. Ondertussen zegt de gemeente, vanwege de beperkte looptijd van de subsidie, door te zullen gaan met het voorbereiden van de aanleg van een fietspad door de spoorkuil. Hiervoor dient men volgens de RVO eerst een zgn. nader onderzoek in het kader van de Flora- en faunawet te doen (zie hieronder).

(8 april 2014)
Vooraankondiging handhaving Flora en Faunawet bij aanleg fietspad door spoorkuil
De handhavingsautoriteit voor de Flora en Faunawet (tegenwoordig RVO geheten, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) heeft op 3 april in een brief aan de gemeente Groesbeek laten weten handhavend te zullen gaan optreden, indien de gemeente zonder nader onderzoek te doen, gaat beginnen met de aanleg van een betonnen fietspad door de spoorkuil. Deze brief is een reactie op een handhavingsverzoek dat door Stichting RAVON in overleg met de WMG is ingediend. Volgens de RVO is een nader onderzoek noodzakelijk om uit te kunnen sluiten dat het betonnen fietspad geen negatieve gevolgen heeft voor met name de gladde slang, zandhagedis en hazelworm. Ook zijn de voorgestelde mitigerende maatregelen (o.a. plagselhopen, kort houden van een strook langs het fietspad) onvoldoende.

De WMG vindt dat er geen enkele noodzaak is voor aanleg van dit fietspad door de spoorkuil, aangezien er bovenlangs al een fietspad ligt. Wij pleiten dan ook voor het schrappen van dit plan.

(24 februari 2014)
WMG en RAVON in actie tegen fietspad door spoorkuil
In een gezamenlijke brief aan het gemeentebestuur van Groesbeek hebben WMG en Stichting RAVON formeel bezwaar gemaakt tegen het plan voor aanleg van een verhard fietspad door de spoorkuil (tussen dorp en Biesseltsebaan). Het in opdracht van de gemeente opgestelde rapport waarin de effecten van het fietspad op aanwezige flora en fauna in beeld zijn gebracht, is onder de maat. Een betonnen fietspad is slecht voor de overlevingskansen van gladde slang, zandhagedis en hazelworm.

Volgens het rapport zouden de nadelige effecten van dit fietspad (overstekende of opwarmende reptielen worden doodgereden) kunnen worden voorkomen door plagselhopen op enige afstand van het fietspad aan te leggen en door ervoor te zorgen dat de vegetatie in een strook van 1 meter naast het fietspad kort blijft, zodat reptielen niet in de verleiding komen richting het fietspad te kruipen. Met deze maatregelen zou dan geen ontheffing van de Flora- en Faunawet nodig zijn, aldus de gemeente in een brief aan beheerder Staatsbosbeheer. Wij zijn het daar beslist niet mee eens. Deze maatregelen zijn onvoldoende bewezen. Door het 2 meter brede betonnen fietspad met daarlangs een 1 meter brede korte vegetatiestrook wordt het huidige leefgebied in de spoorkuil gesplitst, het gebied rond de rails en de andere helling worden in feite onbereikbaar.

Ook vinden wij dat in het kader van de toetsing aan de Flora- en Faunawet de alternatieven voor dit plan moeten worden bekeken. Er is namelijk geen enkele noodzaak voor dit fietspad. Bovenlangs de spoorkuil ligt al sinds jaar en dag een veel gebruikt fietspad, dat - anders dan vaak beweerd wordt - beslist niet langer is dan het pad door de spoorkuil. Bovendien is het landschappelijk gezien een aantrekkelijke en afwisselende route. Beter zou het zijn om de spoorkuil juist af te sluiten voor alle verkeer met uitzondering van voetgangers.

We hebben de gemeente gevraagd te reageren op onze bezwaren en een uitgebreide toetsing te laten uitvoeren. Mocht men daar niet in opgaan, dan zullen we een handhavingsverzoek indienen.

Verhard fietspad van de baan? Nee, toch niet. Een heilloos plan (oktober 2013)
Omdat de ambtenaar het werk al had aanbesteed, voordat duidelijk werd of het wel kon doorgaan, zit de gemeente nu met een betonnen fietspad in zijn maag. En daarom staat het plan nu toch weer in de begroting voor 2014 opgenomen. Men wil perse het onderhoudspad langs de oude spoorlijn tussen dorp en Biesseltsebaan verharden. De reden daarvoor is, volgens de toelichting bij de begroting, dat het de toeristische infrastructuur verbetert (vergeten wordt blijkbaar dat er al een mooi fietspad bovenlangs de spoorlijn loopt). Bovendien zou er subsidie van de provincie voor te krijgen zijn (dit mag natuurlijk nooit een reden voor inhoudelijk slechte besluiten zijn).

De WMG blijft het een slecht plan vinden. Juist vanwege de aanwezige reptielen (zandhagedis, hazelworm en gladde slang) is de spoorkuil in het kader van het Heiderijkproject in 2010 opgeschoond. Een betonnen fietspad is slecht voor de overlevingskansen van deze dieren, omdat zij daarop gaan liggen opwarmen en dan doodgereden worden. Het RAVON heeft zelfs geadviseerd om het pad helemaal af te sluiten voor alle verkeer behalve voetgangers. Duidelijk is dat de aanleg van een betonnen fietspad strijdig is met de Flora- en Faunawet. Men zal dus een ontheffing moeten zien te krijgen en de kans daarop lijkt niet groot. Beter is het om het heideherstelproject gewoon eens tijd te gunnen en niet na een paar jaar al weer tegenstrijdige besluiten te gaan nemen.

Verhard fietspad door spoordal van de baan (maart 2013)
De WMG juicht het besluit toe van de gemeente om af te zien van de aanleg van een verhard fietspad naast de spoorlijn tussen de Biesseltse baan (Mulderskop) en het dorp. Eerder had de gemeenteraad ingestemd met dit plan als onderdeel van een omvangrijk pakket structuurversterkende maatregelen o.a. voor toerisme. Na consultatie van deskundigen van Heiderijk en Ravon heeft de gemeente ingezien dat een verhard fietspad hier onwenselijk is vanwege de aanwezigheid van o.a. de gladde slang en zandhagedis. In 2010 is het spoordal opgeschoond en ontdaan van bomen en struiken, juist om de heidevegetatie en de daar in voorkomende reptielen weer een kans te geven. Een (druk) fietspad door het leefgebied is niet gewenst, omdat deze koudbloedige dieren zich vaak op zonbeschenen, warme plekken (zoals een verhard pad) opwarmen in de zon. Nog geen 50 meter verderop, in het Groesbeeks bos, ligt een prima fietspad.