Ketelwald: cultuurhistorie

[dit project is eind september 2011 afgesloten]

Gids 'Groesbeek, een cultuurhistorische wandeling' gepubliceerd
Recent zijn op de Wolfsberg en de Hooge Hoenderberg weer een aantal andere historische elementen hersteld of geaccentueerd, namelijk de Bommenbank, de wegwal langs de Maldense Baan en de naamstenen. Meer info
Als laatste activiteit binnen dit WMG-project is op 28 september jl. een uitgebreid gedocumenteerde gids (Uitgeverij Matrijs, ISBN 9789461480071) uitgebracht in de reeks 'Cultuurhistorische routes in Nederland'. Een wandelroute voert de lezer langs alle elementen. Ook voor niet-wandelaars is de gids interessant. Verkrijgbaar voor € 9,95 bij de boekhandel.

Excursie op zaterdag 4 december 2010
Stichting Probos heeft op 4 december een excursie georganiseerd voor belangstellenden, met als thema 'Elementen uit het verleden: de cultuurhistorie van de landgoederen De Wolfsberg en De Hooge Hoenderberg'. De wandeling voerde langs een groot aantal markante historische elementen en er werd stilgestaan bij het bosbeheer en de plek van cultuurhistorie in het beheer. Meer info

Grotje en andere elementen gerestaureerd
Op 13 oktober 2010 vond de feestelijke opening plaats van het gerestaureerde grotje van de Hoge Hoenderberg en enkele andere opgeknapte elementen. Onder toeziend oog van de familie Van Stokkum en vele belangstellenden onthulden wethouder Giesbers en Ivo, de kleinzoon van landgoedeigenaar Van Stokkum, de steen die weer op zijn oude plaats bij het grotje is gezet. Daaraan voorafgaand maakte de groep een wandeling naar het Krombeukenlaantje waar een tafel is geplaatst en het Willemspark (nabij het rododendronstruweel langs de Schietbaan) waar de stervormige padenstructuur is hersteld.

Project "Ketelwald, het verleden in het heden"
In het Ketelwald zijn nog tal van relicten van menselijke bewoning en menselijk gebruik te vinden, zoals Romeinse wegen, oude grenswallen of veekeringen, leemkuilen, hakhoutrestanten, bomkraters en loopgraven uit de Tweede Wereldoorlog, grensbomen, verdedigingsschansen, lanen en zelfs een Romeins waterwerk. Veel van deze historische elementen waren al bekend, maar zijn de laatste jaren in de vergetelheid geraakt. Een deel van de elementen is zelfs nog onontdekt. Dit heeft vaak tot gevolg dat in het beheer verkeerde beslissingen worden genomen en waardevolle elementen onbewust beschadigd raken. In het project ‘Ketelwald: het verleden in het heden’ worden deze elementen in kaart gebracht en beleefbaar gemaakt.

Eerste fase
De eerste fase van dit project is inmiddels afgesloten. Het betrof het verzamelen van informatie over en het in kaart brengen van de historische elementen in het Ketelwald. In het project werd gebruik gemaakt van innovatieve technieken waarbij luchtfoto’s uit het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) worden geanalyseerd. Hiermee worden (vaak subtiele) hoogteverschillen in het landschap in kaart gebracht. Op deze wijze kunnen elementen worden gevonden die in het veld niet of nauwelijks zichtbaar zijn. De bestudering van de AHN werd uitgevoerd door Archeologisch Adviesbureau RAAP. De resultaten van deze AHN-studie werden aangevuld met veldinventarisaties, die worden uitgevoerd door medewerkers van Probos en door Chris Rövekamp, ondermeer verbonden aan Stichting Bronnen - Centrum voor de verspreiding van inheemse houtige gewassen. Stichting Probos heeft door middel van deskstudie achtergrondinformatie verzameld over de historische boselementen in het Ketelwald. De resultaten van de AHN-studie, veldinventarisatie en deskstudie werden vervolgens door Probos geclusterd en gedigitaliseerd. Via een database werden de gegevens toegankelijk gemaakt voor beheerders.

Tweede fase
De tweede fase van het project, die begin 2010 is gestart, richt zich op de landgoederen Hoge Hoenderberg, De Wolfsberg en Muntberg. De delen van deze landgoederen die nog niet zijn geïnventariseerd worden in deze fase gedaan, waardoor een totaalbeeld ontstaat voor deze landgoederen. Verder worden een aantal opvallende en kenmerkende historische elementen 'opgeknapt', waaronder het oude wandelpark Willemspark, het grotje, de tafel in de (voormalige) Berceau Kromme beukenlaan en een toegangshek van landgoed Hoge Hoenderberg. Verder wordt in het project een wandelboekje uitgegeven die de geschiedenis van de drie landgoederen zal beschrijven en een wandeling die langs de opgeknapte en andere historische elementen voert. Als laatste worden allerlei voorlichtingsactiviteiten georganiseerd, waardoor het project het karakter krijgt van een voorbeeldproject. Zo worden excursies georganiseerd voor omwonenden en geïnteresseerden en voor bosbeheerders en worden artikelen geschreven. Het project wordt uitgevoerd door Stichting Probos in samenwerking met de Werkgroep Milieubeheer Groesbeek. Het wordt gefinancierd door de gemeente Groesbeek, Provincie Gelderland, Staatsbosbeheer en het Prins Bernhard Cultuurfonds.

Meer informatie bij Stichting Probos